Ναός Σωτήρος Χριστού στους Κασσάνους
Λίγα μέτρα νοτιοδυτικά από το χωριό Κασσάνοι της επαρχίας Πεδιάδος και κοντά στην παλιά κρήνη του χωριού βρίσκεται ο μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός του Σωτήρος Χριστού που είναι αφιερωμένος στη Γέννηση του Ιησού. Έχει κτιστεί στη θέση παλαιότερου ναού, όπως διαφαίνεται από τη βαθμιδωτή διαμόρφωση της αψίδας του ιερού. Στο χώρο μας οδηγούν σκαλοπάτια από το χωριό.
Το εσωτερικό διασώζει τρία στρώματα εικονογραφικού διακόσμου που αντιπροσωπεύουν τρεις διαφορετικές φάσεις της Κρητικής αγιογραφίας. Στο πρώτο στρώμα του ύστερου 13ου αιώνα ανήκουν οι τοιχογραφίες στην κόγχη του ιερού, στο δεύτερο του πρώιμου 14ου αιώνα ανήκει η Ανάληψη στην καμάρα του κυρίως ναού και στο τρίτο (αρχές 15ου αιώνα) ανήκουν οι τοιχογραφίες στην καμάρα και στις πλάγιες όψεις του ιερού.
Το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλαμβάνει αρκετές σκηνές από το χριστολογικό κύκλο. Ανάμεσα στις υπόλοιπες παραστάσεις που αξίζει να αναφερθούν είναι η Κοινωνία της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας από το μοναχό Ζωσιμά δεξιά της εισόδου, η σπάνια παράσταση του καβαλάρη Αγίου Κωνσταντίνου με τον Τίμιο Σταυρό στον ώμο δίπλα σε επίσης έφιππους αγίους στο βόρειο τοίχο, ο Μελισμός στο ιερό βήμα, κλπ.
Φωτογραφίες: Χριστόφορος Χειλαδάκης
