Αμάρι

Το έρημο σήμερα χωριό Σπαθαρικά, που ήταν υφαντικό κέντρο της περιοχής, βρίσκεται ανατολικά από τους Αποστόλους Αμαρίου και είχε ως κεντρικό ναό του τον Άγιο Σπυρίδωνα. Ο ναός αυτός, σε αντίθεση με τα κτίρια του χωριού που έχουν καταρρεύσει, σώζεται και φέρει τοιχογραφίες του 15ου αιώνα σε μέτρια κατάσταση.

Ο ερειπωμένος ναός της Παναγίας στο χωριό Πατσός Αμαρίου είναι αφιερωμένος στη Γέννηση της Παναγίας. Η μεγαλοπρέπεια του οικοδομήματος και η υψηλή ποιότητα των υλικών κατασκευής και των σωζώμενων τοιχογραφιών, κατατάσσουν το ναό στους σημαντικότερους της Κρήτης.

Ο ναός της Παναγίας στο κέντρο του μικρού χωριού Αγία Παρασκευή της επαρχίας Αμαρίου είναι καμαροσκέπαστος και μονόκλιτος. Σύμφωνα με κτητορική επιγραφή στην είσοδο ο ναός κτίστηκε το 1516 με δαπάνη της οικογένειας Γεωργίου Βαρούχα.

Στο κοιμητήριο του χωριού Παντάνασσα της επαρχίας Αμαρίου συναντάμε τον εντυπωσιακό δίκλιτο ναό που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και στην Αγία Τριάδα. Ο ναός κτίστηκε το 1645 και κτήτοράς του ήταν το Μανώλης Βλαστός. Εντύπωση προκαλούν οι θύρες με τα γοτθικά στοιχεία, ενώ στο εσωτερικό του σώζεται θολωτός τάφος που χρονολογείται στο 1594.

Στον κοιμητηριακό ναό του χωριού Νευς Αμάρι στην επαρχία Αμαρίου βρίσκεται ο μικρός μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός των Ταξιαρχών. Ο ναός χρονολογείται στην Ενετοκρατία και πάνω από την είσοδο, εξωτερικά, σώζεται συστοιχία πινακίων (στρογγυλά διακοσμητικά κεραμικά) σε σχήμα σταυρού.

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου στα Πλατάνια της επαρχίας Αμαρίου βρίσκεται δυτικά του χωριού, κάτω από το δρόμο που οδηγεί στη Βισταγή. Είναι μικρός μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός που φέρει στο εσωτερικό του τοιχογραφίες του 14ου αιώνα σε μέτρια κατάσταση.

Στην αγροτική τοποθεσία Μουρτζές νοτιοανατολικά από τον Φουρφουρά Αμαρίου βρίσκεται ο Βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται στις αρχές του 15ου αιώνα. Ο μικρός μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός έχει κτιστεί στη θέση αρχαιότερου.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Ξιφηφόρου βρίσκεται σε κατάφυτη τοποθεσία βορειοδυτικά του χωριού Αποδούλου Αμαρίου. Ο ναός είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος με τρία τυφλά αψιδώματα σε κάθε μακρά πλευρά, συμμετρικά τοποθετημένα ως προς τον κεντρικό εγκάρσιο άξονα.