Λίγο ανατολικά πριν το παραθαλάσσιο χωριό Μύρτος της επαρχίας Ιεράπετρας, σε ένα χαμηλό λόφο πάνω από την ανατολική όχθη του Κρυγιού Ποταμού (Κρύου) βρίσκεται ο όχι τόσο γνωστός Μινωικός Οικισμός Πύργος. Σε προνομιακή θέση με θέα στη θάλασσα από νότια και τα δασωμένα βουνά της Δίκτης στα βόρεια του επιλέχτηκε από τους Μινωίτες για εγκατάσταση μερικούς αιώνες αργότερα από τον προγενέστερο οικισμό Φούρνου Κεφάλι που βρίσκεται πολύ κοντά και ανατολικά του. Ο οικισμός ήκμασε από το 2200 π.Χ. ως το 1450 π.Χ. περίπου.
Ο χώρος ανασκάφηκε από τον αρχαιολόγο G. Catogan το 1969-70 ενώ συνεχίστηκε το έργο του από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή το 1981-82. Βρέθηκαν πάρα πολλά ερείπια κτισμάτων με ένα πολυτελές στην κορυφή του λόφου να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα κτίρια το οποίο προφανώς ήταν η κατοικία του άρχοντα. Τα κεραμεικά που βρέθηκαν στον Πύργο ήταν πολύ κομψά με αρκετά εκλεπτυσμένη και ιδιαίτερη τέχνη.
Υπάρχει σύντομο μονοπάτι που μας βγάζει μέσα από τα διάφορα κτίρια που έχουν ανασκαφεί στην κορυφή του λόφου που είναι και το πιο εντυπωσιακό σημείο με τα δάπεδα, τα θεμέλια, τους τοίχους και τις διάφορες σκάλες να αποτελούνται από πολύχρωμες πέτρες από λευκό μέχρι μωβ δημιουργώντας ένα πολύχρωμο παζλ.
Πηγή: Χριστόφορος Χειλαδάκης