Οικισμός Φλεκτρό
Κατά τη διάρκεια της περίφημης Σκοτεινής Περιόδου του πολιτισμού των υστερομινωικών χρόνων στην Κρήτη αναπτύχθηκαν πολλοί οικισμοί σε απομονωμένες ορεινές περιοχές κυρίως της Ανατολικής Κρήτης. Οικισμοί που δημιουργήθηκαν σε δύσβατα μέρη που από τη φύση τους λειτούργησαν σαν φρούρια ικανά να προστατέψουν τους κατοίκους τους από εχθρικές επιδρομές.
Ένας από τους πλέον άγνωστους αλλά και εντυπωσιακούς λόγω θέσης οικισμούς αυτής της περιόδου (1200-800 π.Χ.) είναι το Φλεκτρό. Ο οικισμός που φέρει το εντυπωσιακό αυτό όνομα, η προέλευσή του οποίου είναι πολύ παλιά βρίσκεται σκαρφαλωμένος στα 900 μέτρα υψόμετρο στη βόρεια πλευρά των Λασιθιώτικων Βουνών. Συγκεκριμένα βρίσκεται πάνω από το χωριό Γωνιές Πεδιάδος Ηρακλείου σε μία πολύ απότομη κορφή στο βορειότερο άκρο του όρους Λουλουδάκι, ένα από τα πιο παράξενα βουνά όλης της Κρήτης με ιδιαίτερο ανάγλυφο γεμάτο με βάραθρα, σπήλαια αλλά και εντυπωσιακούς βράχους που σαν μετέωρα ορθώνονται στον ουρανό.
Η πρόσβαση στην περιοχή του αρχαιολογικού χώρου είναι εφικτή μόνο από το χωριό Γωνιές. Από εκεί φεύγει ένας ορεινός δρόμος που οδηγεί στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας, ένα ξωκκλήσι ψηλά πάνω από το χωριό που υπάρχει και μία μικρή πηγή νερού. Από αυτή την πηγή μάλλον έπαιρνε νερό και ο οικισμός στο Φλεκτρό. Από την Αγία Μαρίνα ο δρόμος ανηφορίζει ακόμα λίγο ώσπου τερματίζει. Από εκεί ξεκινά η ανάβαση στην εξαιρετικά απότομη ορθοπλαγιά μέχρι την τοποθεσία Κισάφι (το μέρος που έχει κισσούς στα βράχια). Στο Κισάφι συναντάμε παμπάλαιες μάντρες ζώων που κυριολεκτικά είναι κρυμμένες ανάμεσα στα πελώρια βράχια και τις βραχοσκεπές της περιοχής. Από το Κισάφι μπορούμε να βρούμε το πανάρχαιο μινωικό μονοπάτι που σώζεται ακόμα σε αρκετά σημεία το οποίο μας οδηγεί ακριβώς στην κορφή που βρίσκεται ο οικισμός Φλεκτρό.
Το Φλεκτρό χωρίς υπερβολή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν το Machupicchu της Κρήτης. Είναι τόσο εντυπωσιακή η θέση του που απορεί πραγματικά κανείς πως βγήκαν εκεί πάνω οι άνθρωποι και πόσο δυνατός ήταν ο φόβος που ένιωθαν για να επιλέξουν ένα τόσο δύσβατο και τόσο καλά οχυρωμένο μέρος. Το φλεκτρό στην ουσία είναι μία μικρή ομαλή και καταπράσινη έκταση ανάμεσα σε δύο ασβεστολιθικά ρήγματα που ορθώνονται απότομα δημιουργώντας κοφτές πλαγιές σαν τείχος που προστατεύει την πόλη. Το βόρειο ρήγμα, που είναι ένας εντυπωσιακός βράχος, έχει απότομο μονοπάτι που σκαρφαλώνοντας το, κάποιος προσεκτικά φτάνει στην κορφή του. Η πεπλατυσμένη κορφή του έχει κι αυτή ερείπια από τετράγωνα δωμάτια που καταλαμβάνουν όλο το πλάτος του βράχου. Πολύ πιθανόν να λειτούργησε ως ακρόπολη, ενώ ακόμα και σήμερα υπάρχουν παντού σκόρπια όστρακα. Η θέα από το Φλεκτρό είναι παραπάνω από εντυπωσιακή και φαίνεται όλη η κοιλάδα της Λαγκάδας με τα χωριά της και το Φράγμα του Αποσελέμη με τη λίμνη του. Φαίνεται η βόρεια πλευρά των Λασιθιώτικων Βουνών και το Κρητικό Πέλαγος.
Το εντυπωσιακό επίσης με τη θέση του Φλεκτρού είναι ότι βρίσκεται στην δυτική όχθη του μεγάλου φαραγγιού της Αμπέλου που είναι το μόνο πέρασμα από τη βόρεια πλευρά για τον πλούσιο κάμπο του Οροπεδίου του Λασιθίου, ενώ είναι ακριβώς απέναντι κι από τον άλλο οικισμό της ίδιας περιόδου, το Καρφί. Το Καρφί είναι πολύ γνωστό, σε αντίθεση με το Φλεκτρό, και μπορούμε να πούμε ότι με το να έχουν κτίσει τους δύο οικισμούς ακριβώς απέναντι σαν αετοφωλιές μπορούσαν να ελέγχουν το πέρασμα για το Λασίθι. Σημαντικά ερείπια δε θα δούμε σήμερα στο Φλεκτρό, παρά μονάχα απομεινάρια από τοιχοποιίες και τετράγωνα δωμάτια…
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
.jpg)
