Μινώταυρος και Θησέας
Ένας από τους διασημότερους μύθους της ελληνικής μυθολογίας είναι αυτός του Μινώταυρου και της πάλης του με το Θησέα μέσα στο θρυλικό Λαβύρινθο. Αυτόν το μύθο περιγράφουμε σε αυτό το άρθρο.
Σύμφωνα με την παράδοση, κάποτε ο βασιλιάς Μίνωας ζήτησε από τον θεό Ποσειδώνα να του στείλει ένα σημάδι που να αποδεικνύει ότι μόνο αυτός πρέπει να πάρει τον θρόνο της Κνωσού από τον βασιλιά Αστέριο (έναντι του αδερφού του Ραδάμανθυ). Πράγματι ο Ποσειδώνας του έστειλε έναν πανέμορφο λευκό ταύρο και του ζήτησε να τον θυσιάσει προς τιμήν του ιδίου. Ο Μίνωας όμως εκθαμβωμένος από την ομορφιά του ζώου, αποφάσισε να παραπλανήσει τον Ποσειδώνα και να θυσιάσει έναν άλλο ταύρο στη θέση του. Ωστόσο, ο Ποσειδώνας κατάλαβε τι έγινε και, εξοργισμένος, προκάλεσε τον έρωτα της γυναίκας του Μίνωα, Πασιφάης, για τον ταύρο.
Η απελπισμένη Πασιφάη, ζήτησε τη βοήθεια του Δαίδαλου, ο οποίος κατασκεύασε ένα ξύλινο ομοίωμα αγελάδας, τη Δάμαλις, το οποίο σκέπασε με αληθινό δέρμα αγελάδας. Η Πασιφάη μπήκε μέσα στο ομοίωμα και ο «ξεγελασμένος» ταύρος ζευγάρωσε μαζί της. Από αυτή την αφύσικη συνεύρεση γεννήθηκε ο περίφημος Μινώταυρος, ένα τέρας με σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου που τρεφόταν με ανθρώπινο αίμα.
Όταν είδε το τέρας ο Μίνωας, ζήτησε από το Δαίδαλο να κατασκευάσει ένα σκοτεινό κτίσμα με απέραντους διαδρόμους για να κλείσει μέσα το Μινώταυρο. Έτσι, ο Δαίδαλος κατασκεύασε το Λαβύρινθο, ένα σύνθετο δίκτυο στοών που όποιος έμπαινε μέσα έχανε την έξοδο. Μάλιστα πολλοί πιστεύουν ότι αυτός ήταν το σπήλαιο της Λαβυρίνθου στη Μεσαρά ή το ιερό σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου. Εκεί λέγεται ότι φυλάκισε και το Δαίδαλο για τη βοήθεια που παρείχε στην Πασιφάη, πριν δραπετεύσει με το γιο του Ίκαρο.
Κάποτε ο γιος του Μίνωα, Ανδρόγεως, πήρε μέρος στα Παναθήναια, όπου και νίκησε σε κάποιους αγώνες. Οι Αθηναίοι τότε από φθόνο σκότωσαν το νεαρό αθλητή, ο Μίνωας κήρυξε πόλεμο στους Αθηναίους και τους νίκησε. Ως τιμωρία τους ανάγκασε να στέλνουν στην Κρήτη κάθε εννιά χρόνια εφτά νέους άντρες και εφτά νέες γυναίκες για να κατασπαράζονται από το Μινώταυρο. Οι νέοι ρίχνονταν μέσα στον σκοτεινό λαβύρινθο, που ήταν γεμάτος στοές και αδιέξοδα, όπου περιπλανιόνταν άσκοπα μέχρι να τους βρει ο Μινώταυρος.
Ο γιος του βασιλιά της Αθήνας Αιγαία, ο Θησέας, δεν άντεξε την ταπείνωση αυτή και ζήτησε να είναι αυτός ένας από τους νέους την τρίτη φορά που θα πλήρωναν το φόρο, ώστε να επιχειρήσει να σκοτώσει το Μινώταυρο μέσα στο σκοτεινό Λαβύρινθο. Έτσι, έφτασε στην Κρήτη και έτυχε να γνωρίσει την κόρη του Μίνωα, Αριάδνη, με την οποία και ερωτεύτηκαν. Η Αριάδνη τότε έδωσε στο Θησέα ένα κουβάρι με κλωστή (γνωστό ως μίτο της Αριάδνης) και τον συμβούλεψε να δέσει την άκρη του στην είσοδο του λαβύρινθου και να το ξετυλίγει, ώστε να μπορέσει έπειτα, αφού σκοτώσει το Μινώταυρο, να βρει την έξοδο.
Ο Θησέας μπήκε μέσα στις σκοτεινές στοές κρατώντας το μίτο και κατάφερε να σκοτώσει το Μινώταυρο κόβοντας του το κεφάλι, δίνοντας έτσι οριστικό τέλος στο χαράτσι αίματος του Μίνωα. Μετά κατάφερε να επιστρέψει στην έξοδο, ακολουθώντας την κλωστή.
Ο Θησέας πήρε την Αριάδνη μαζί του και με τους υπόλοιπους Αθηναίους ξεκίνησαν το ταξίδι για την Αθήνα. Στο ταξίδι έκαναν μία στάση στη Νάξο, όπου και συνευρέθηκαν (και αργότερα γεννήθηκαν δύο γιοι). Σε όνειρο του Θησέα, όσο βρίσκονταν στη Νάξο, εμφανίστηκε ο θεός Διόνυσος και του είπε ότι έπρεπε να φύγουν από το νησί χωρίς την Αριάδνη, αφού ήταν γραφτό να μείνει εκεί και να γίνει γυναίκα του Διόνυσου. Η Αριάδνη έμεινε στη Νάξο, παντρεύτηκε το Διόνυσο κι έτσι αναπτύχθηκε και η λατρεία της ως θεότητα στο νησί. Ο Διόνυσος αργότερα την έφερε μαζί του στον Όλυμπο και έτσι, η θνητή Αριάδνη έγινε αθάνατη.
Όταν έφυγαν από την Κρήτη οι Αθηναίοι, από τη χαρά τους ξέχασαν να αλλάξουν τα μαύρα πανιά στα πλοία τους, που συμβόλιζαν το πένθος για τους χαμένους νέους. Όταν είδε ο Αιγαίας τα μαύρα πανιά, νομίζοντας ότι σκοτώθηκε ο γιος του Θησέας, έπεσε από το Σούνιο και πνίγηκε. Από αυτό το γεγονός πήρε το όνομα Αιγαίο Πέλαγος η θάλασσα της Ελλάδας.
Διάφορες ερμηνείες έχουν αποδοθεί στην ερμηνεία του μύθου του Θησέα, μια από τις οποίες αναλύεται στο άρθρο για το σπήλαιο της Λαβυρίνθου στη Μεσαρά. Άλλη θεωρεί ότι ο μύθος συμβολίζει το τερματισμό των ανθρωποθυσιών από τους Μινωίτες, θυσίες που έχουν επιβεβαιωθεί από αρχαιολογικά στοιχεία (π.χ. θυσία στα Ανεμόσπηλια). Άλλη μια εξήγηση θεωρεί ότι συμβολίζει την απελευθέρωση των Ελλήνων από την κυριαρχία της Κρήτης.
