Παρελθόν

Στην ανατολική μεριά του μεγάλου Κόλπου του Καρτερού υπάρχει το μικρό ύψωμα της Παλαιόχωρας στο οποίο υπήρχε ο μινωικός οικισμός της Αμνισού. Tο όνομα αναφέρεται ως a-mi-mi-so στις πινακίδες Γραμμικής Γραφής Β΄. Στην Αμνισό βρέθηκε ένα Μινωικό λιμάνι, πολλά κτίσματα και ένα υπαίθριο αρχαϊκό ιερό, στο οποίο λατρευόταν ο Δίας. 

Το Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζεται προσωρινά στη βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου στο κέντρο της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου. Τα εκθέματα του προέρχονται από διάφορες ανασκαφές στο νομό και αντιπροσωπεύουν όλες τις περιόδους,από τη νεολιθική εποχή έως τα χρόνια της ρωμαιοκρατίας.

Στο κέντρο της παλιάς πόλης, κατηφορίζοντας προς το λιμάνι από την οδό Χάληδων, υπάρχει το ιδιωτικό Λαογραφικό Μουσείο «Κρητικό σπίτι» το οποίο δημιουργήθηκε από το μεράκι δύο γυναικών, της Ασπασίας Μπικάκη και της Ειρήνης Κουμανδράκη.

Ο υστερομινωικός θολωτός τάφος του Μάλεμε βρίσκεται πολύ κοντά στο γερμανικό νεκροταφείο και στο ιστορικό αεροδρόμιο του Μάλεμε. Ο τάφος είχε ήδη συληθεί από τις αρχές του 20ου αιώνα και υπέστη μεγάλες καταστροφές από βόμβα κατά τη διάρκεια της μάχης της Κρήτης.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Κομού βρίσκεται 4km δυτικά της Φαιστού, κοντά στα Πιτσίδια και στα Μάταλα. Ο Κομμός (ή Κομός) ήταν μια μικρή μινωική πόλη που ιδρύθηκε το 2000πΧ κι εξυπηρετούσε τις λιμενικές ανάγκες της Φαιστού με την οποία συνδεόταν με δρόμο. Καταστράφηκε πιθανόν από σεισμό το 1700πΧ, αλλά εξακολούθησε να υπάρχει ως και τα ελληνιστικά χρόνια.

Το φρούριο Κουλές βρίσκεται 12km ανατολικά των Χανίων, κοντά στη θέση Παλαιόκαστρο, πολύ κοντά στο χωριό Καλάμι και στα ερείπια της Αρχαίας Απτέρας. Το φρούριο κτίστηκε από τους Τούρκους μετά την Κρητική Επανάσταση του 1866, κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος για τον επανέλεγχο της Κρήτης με ένα δίκτυο από οχυρωματικά έργα. 

Το Καστέλλι της Κισσάμου, που από το 1966 μετονομάστηκε σε Κίσσαμο, είναι μια μικρή γραφική κωμόπολη απο απλώνεται στον μυχό του Κόλπου Μυρτίλος ή Κισάμου, ανάμεσα στις Χερσονήσους της Γραμβούσας και της Σπάθας. Το όνομα της το οφείλει στο ενετικό φρούριο που ήταν κτισμένο εκεί.

Ο αρχαιολογικός χώρος Φουρνί βρίσκεται στον ομώνυμο κατάφυτο λόφο, 17km νότια του Ηρακλείου, δυτικά των Κάτω Αρχανών. Για να φτάσετε στον αρχαιολογικό χώρο (δεν είναι ανοιχτός, παρά μόνο με συνεννόηση), μπορείτε να περπατήσετε το μινωικό καλντερίμι από τις Κάτω Αρχάνες ή να οδηγήσετε μέχρι το πανέμορφο τεχνητό δασάκι στο Φουρνί.