Η (Άνω) Ζάκρος είναι μικρή ήσυχη κωμόπολη που βρίσκεται στο ανατολικότερο άκρο της Κρήτης και απέχει 38χλμ από την πόλη της Σητείας. Αποτελεί το διοικητικό κέντρο της περιοχής και έχει περίπου 1000 μόνιμους κατοίκους, ενώ το καλοκαίρι ο πληθυσμός αυξάνεται κυρίως λόγω τουρισμού. Λιμάνι της είναι η Κάτω Ζάκρος.
Κινητήριος δύναμη για την ανάπτυξη της Ζάκρου αποτελούν ακόμη και σήμερα οι πλούσιες πηγές νερού, που τροφοδοτούν μια πολύ μεγάλη περιοχή και εκτεταμμένες καλλιέργειες ελιάς στην ξηροθερμική Ανατολική Κρήτη. Άλλωστε το ίδιο το χωριό της Ζάκρου αναπτύχθηκε αρχικά ως μυλονοχώρι που εξυπηρετούσε της ανάγκες ολόκληρης της επαρχίας. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες περιοχές του Λασιθίου, που κυριαρχούσαν οι ανεμόμυλοι, λόγω απουσίας τρεχούμενου νερού, εδώ υπήρχαν κυρίως νερόμυλοι. Δεκάδες νερόμυλοι, ρασοτριβεία και φάμπρικες λειτουργούσαν ασταμάτητα για το άλεσμα των σιτηρών, την επεξεργασία των μάλλινων υφαντών και το άλεσμα του ελαιόκαρπου, αντίστοιχα.
Σήμερα που οι νερόμυλοι δεν λειτουργούν πλέον, η περιοχή προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε έτος για να εξερευνήσουν τις φυσικές ομορφιές. Η Ζάκρος αποτελεί την έδρα του Γεωπάρκου Σητείας και βρίσκεται πάνω στο Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Από τα αξιοθέατα της περιοχής ξεχωρίζουν το Φαράγγι των Νεκρών, οι παραλίες της Κάτω Ζάκρου και του Ξερόκαμπου, το Μινωικό ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου και φυσικά τα δεκάδες σπήλαια του γεωπάρκου. Στον οικισμό λειτουργούν λαογραφικά μουσεία, αναστηλωμένοι νερόμυλοι και κέντρο πληροφόρησης - μουσείο για το Γεωπάρκο Σητείας.
- 1
- 2
Στον Ξερόκαμπο το τοπίο είναι πραγματικά άνυδρο και απόκοσμο, ενώ χαρακτηρίζεται από γυμνά βουνά και βραχόκηπους με θάμνους και θυμάρια, ενώ σε μερικά σημεία υπάρχουν στριμωγμένοι λίγοι ελαιώνες. Δίπλα στη θάλασσα έχει αρχίσει να ξεπροβάλει δειλά δειλά ένας μικρός τουριστικός προορισμός, ιδανικός για χαλαρές διακοπές.
Η Κάτω Ζάκρος είναι ένα παραδοσιακό ψαροχώρι που βρίσκεται 107 χλμ ανατολικά του Αγίου Νικολάου και 40 χλμ ανατολικά της Σητείας. Αποτελεί επίνειο της γραφικής (Άνω) Ζάκρου (7χλμ δυτικότερα), κτισμένο μέσα σε μια εύφορη κοιλάδα με μεγάλους ελαιώνες που περιτριγυρίζεται από γυμνά βουνά. Η περιοχή, που είναι μια από τις πιο απομονωμένες περιοχές της Κρήτης είναι ιδανική για όσους αναζητούν την απόλυτη ηρεμία, μακριά από την πολύβουη καθημερινότητα των πόλεων.
Σε μικρή απόσταση από την Επάνω Ζάκρο, σχεδόν 100km νοτιοανατολικά του Αγίου Νικολάου ξεκινά το πανέμορφο φαράγγι της Κάτω Ζάκρου ή των Νεκρών, που τελειώνει στην Κάτω Ζάκρο. Η ομορφιά του τοπίου, η ιστορική του σπουδαιότητα αλλά και η προσβασιμότητα του, προσελκύουν μεγάλο αριθμό επισκεπτών κάθε χρόνο.
Η πρόσβαση στην παραλία μπορεί να γίνει αποκλειστικά με τα πόδια διασχίζοντας το φαράγγι, καθώς η δύσβατη μορφολογία της περιοχής έχει κρατήσει τους δρόμους μακριά. Έτσι, για να έρθετε εδώ θα πρέπει να αφήσετε το αυτοκίνητο σας στο γραφικό χωριουδάκι Χοχλακιές και να ακολουθήσετε το μονοπάτι που ξεκινάει 1 χλμ ανατολικά του χωριού.
Η Ζάκρος βρίσκεται σε μια απομονωμένη περιοχή της Ανατολικής Κρήτης, 45km νοτιοανατολικά της Σητείας. Εδώ η επικοινωνία με την Ανατολή ήταν γρηγορότερη κατά την Μινωική Εποχή, κι έτσι, οι Μινωίτες φρόντισαν να κτίσουν εδώ το διοικητικό κέντρο της Ανατολικής Κρήτης με ένα σημαντικό λιμάνι.
Το σπήλαιο των Πελεκητών είναι ένα από τα μεγαλύτερα σπήλαια της Κρήτης, καθώς έχει μήκος 310m. Το μεγάλο μέγεθός του, ο πλούσιος σταλακτιτικός και σταλαγμιτικός του διάκοσμος και οι θεαματικοί ογκόλιθοι κάνουν το άγνωστο αυτό σπήλαιο μοναδικό στο νησί.
Το φαράγγι των Χοχλακιών ή Καρουμών βρίσκεται σε μια από τις πιο απομονωμένες περιοχές του νησιού, κοντά στην Κάτω Ζάκρο. Η εύκολη πεζοπορία μέσα στο φιδίσιο φαράγγι με την αραιή βλάστηση και τους γυμνούς βράχους, καταλήγει στην πανέμορφη παραλία των Καρουμών.
Ένα μικρό κάστρο υπήρχε κοντά στο χωριό Σίτανος της Επαρχίας Σητείας, στα Σκαλιά. Τα Σκαλιά ήταν ένα μικρό χωριό λίγων κατοίκων κτισμένο στην κορυφή μιας μικρής πλαγιάς, κατά τρόπο που οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών του αποτελούσαν το τείχος που περικύκλωνε τον οικισμό, από την βόρεια μεριά του οποίου μάλιστα υπήρχε προστατευτικός γκρεμός.
- 1
- 2