Η Σούγια είναι μικρός οικισμός που βρίσκεται 75χλμ νοτιοδυτικά της πόλης των Χανίων, στην έξοδο του όμορφου φαραγγιού της Αγίας Ειρήνης. Αγαπημένος προορισμός των χίπις στην δεκαετία του 70’, σήμερα είναι ένας ιδανικός προορισμός για ήρεμες διακοπές, μέσα σε ένα υπέροχο τοπίο και με όλες τις βασικές ανέσεις που παρέχει ένα τουριστικό μέρος. Στη Σούγια θα βρείτε εστιατόρια, ταβέρνες, δωμάτια, καφετέριες, ήρεμα μπαράκια, mini market, κλπ..
Μπροστά από το χωριουδάκι απλώνεται η υπέροχη μεγάλη παραλία της Σούγιας με χοντρή άμμο, πεντακάθαρα βαθειά νερά και σχετικά λίγο κόσμο. Η παραλία ξεκινά από το μικρό λιμανάκι της Σούγιας στην έξοδο του φαραγγιού Σκευρωτό και εκτείνεται στα ανατολικά για 1.5χλμ, στο σημείο που δημιουργούνται όμορφες σπηλιές. Από το λιμάνι της Σούγιας ξεκινούν καθημερινά καραβάκια για τη Χώρα Σφακίων, Παλαιόχωρα, Αγία Ρουμέλη, Λουτρό και Γαύδο.
Τι να δείτε στη Σούγια
Το όνομα της Σούγιας προέρχεται από το αρχαίο Συία και σημαίνει «μέρος των γουρουνιών» στα αρχαία, επειδή εδώ πιθανώς εκτρέφονταν χοίροι. Σήμερα δεν θα δείτε γουρούνια, αλλά θα δείτε αρκετούς από τους πρίνους που χρησιμοποιούσαν για την εκτροφή τους μέσα στο υπέροχο φαράγγι της Αγίας Ειρήνης. Επίσης, κοντά στο χωριό Μονή σώζεται μικρός λαξευτός τάφος σε σχήμα πυραμίδας, ενώ στο λόφο Κεφάλι κοντά στο Ροδοβάνι μπορείτε να επισκεφτείτε τα ερείπια της δωρικής πόλης Έλυρος, της οποίας η αρχαία Σούγια, η Συία, ήταν το επίνειο. Η Έλυρος γνώρισε περίοδο ακμής τουλάχιστον μέχρι την ελληνική κλασσική περίοδο, από το 500 έως το 350 π.Χ κι αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα της νοτιοδυτικής Κρήτης, έχοντας πληθυσμό περίπου 16.000 κατοίκων. Είχε δικό της νόμισμα και ήταν διάσημη για την κατασκευή όπλων. Κοντά στην Σούγια βρίσκεται και η αρχαία πόλη της Λισσού, η οποία ήταν το δεύτερο λιμάνι της Έλυρου. Ήταν διάσημη για το Ασκληπιείο της και τα ιαματικά λουτρά της. Αν δεν έχετε βάρκα, ακολουθήστε το μονοπάτι Ε4 που οδηγεί στα δυτικά και θα συναντήσετε τα ερείπια της πόλης και την παραλία του Αγίου Κήρυκου μετά από 1 ώρα πεζοπορίας.
Άλλο ένα αξιοθέατο είναι η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα, δυτικά του χωριού, που είναι κτισμένη στη θέση τρίκλιτου παλαιοχριστιανικού ναού. Ακόμη σώζονται ίχνη από τα ψηφιδωτά πατώματα του αρχαίου ναού που απεικονίζουν εικόνες από τη φύση και χρονολογούνται στον 6ο αιώνα μ.Χ. Τέλος, αν ακολουθήσετε το μονοπάτι Ε4 που οδηγεί στην Αγία Ρουμέλη (ανατολικά), θα συναντήσετε μετά από 2 ώρες πεζοπορίας το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου, μέσα σε ένα καταπράσινο κόλπο. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει και το σπήλαιο του Πολύφημου, που κατά μια εκδοχή του θρύλου, ήταν το σπήλαιο που αναφέρει ο Όμηρος στην Οδύσσεια ως κατοικία του μονόφθαλμου γίγαντα Πολύφημου.
Πυραμίδα Σελίνου 
Κοντά στον οικισμό Μονή Σελίνου συναντάμε ένα πολύ μυστηριώδες μνημείο, μοναδικό στην Κρήτη. Πρόκειται για μια μικρή κωνοειδή πυραμίδα με περίμετρο 16μ και ύψος 4,60μ., η οποία είναι λαξευτή. Μέσα της υπάρχει λαξευμένο δωμάτιο διαστάσεων 2,20μ x 2,10μ και ύψους 1,40μ.
Άγιος Αντώνιος Χαρέι 
Η παραλία έχει κυρίως βράχια και βότσαλα, ενώ τριγύρω υπάρχουν πολλά πεύκα. Ο Άγιος Αντώνιος ενδείκνυται για μάσκα, για ψάρεμα, για γυμνισμό και κατασκήνωση. Δεν υπάρχουν καθόλου υποδομές στην ευρύτερη περιοχή, μόνο ήλιος. πεύκα και θάλασσα.
Σπήλαιο Πολύφημου 
Το σπήλαιο του Κύκλωπα Πολύφημου βρίσκεται ανάμεσα στη Σούγια και στο Κουστογέρακο. Η σπηλιά δεν έχει ενδιαφέρον διάκοσμο, εκτός από ένα μαρμάρινο σχηματισμό που θυμίζει θρόνο. Η είσοδος χωρίζεται στα δύο από μεγάλο βράχο, όπως αυτή που έβαλε ο Οδυσσέας στη σπηλιά του ανθρωποφάγου μονόφθαλμου Πολύφημου. Αμέσως μετά τον τύφλωσε και συνέχισε το ταξίδι στην Ιθάκη.
Η Έλυρος αποτέλεσε τη σημαντικότερη πόλη της νοτιοδυτικής Κρήτης κατά τη Δωρική και Ελληνορωμαϊκή Περίοδο. Ερείπια της σώζονται 500m από το σημερινό χωριό Ροδοβάνι, στο ύψωμα Κεφάλα με την πανοραμική θέα στη θάλασσα. Λιμάνια της πόλης ήταν η σημερινή Σούγια και η κοντινή Λισσός.
Φαράγγι Φυγούς 
Το φαράγγι της Φυγούς είναι μικρό αλλά πανέμορφο και βρίσκεται κοντά στη Σούγια.Αποτελεί παραφάραγγο του φαραγγιού της Αγίας Ειρήνης. Από το στενό αυτό πέρασμα διέφευγαν οι αντάρτες προς στα Σφακιά, εξ ου και το όνομα Φυγού.
Μονοπάτι Ε4 Σούγια - Κουστογέρακο - Ομαλός 
Ξεκινώντας από τη Σούγια, εκτός από το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης, μπορούμε να επιλέξουμε μια εναλλακτική διαδρομή η οποία διέρχεται μέσα από το όμορφο οικισμό Κουστογέρακο. Στη συνέχεια, από χωματόδρομο και μονοπάτι συνεχίζουμε και διασχίζουμε το πευκοδάσος στο Όλισμα και καταλήγουμε στο νοτιοδυτικό πέρασμα του Ομαλού, το Σεληνιώτικο Γύρο.
Ναός Αγίου Κήρυκου στην Αρχαία Λισσό 
Ο Άγιος Κήρυκος ή Άη Κήρκος (Κύρκος) βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της Λισσού. Είναι μικρός μονόχωρος ναός που έχει κτιστεί στη θέση Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, όπως και ο κοντινός ναός της Παναγιάς, και δίνει το όνομα του σε όλη την κοιλάδα. Είναι καμαροσκέπαστος Βυζαντινός ναός με μισοκατεστραμμένες τοιχογραφίες, από τις οποίες έχουν διασωθεί οι χρονολογίες 1436, 1437 και 1439.
Βόρεια του οικισμού της Σούγιας σώζεται ο ναός της Αγίας Ειρήνης στον αρχιτεκτονικό τύπο του μονόχωρου με τρούλο, στον οποίο προστέθηκε σε δεύτερη φάση καμαροσκέπαστος νάρθηκας που σώζεται σε μια όψιμη ανακατασκευή του θόλου του. Ο αρχικός ναός χρονολογείται στον 13ο αιώνα και τα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά συνδέονται με την παράδοση της Ελλαδικής Σχολής
