Πόλεις

Ο υστερομινωικός οικισμός του Βροντά βρίσκεται σε πανοραμική θέση, 2km νότια του Καβουσίου Ιεράπετρας. Κατοικήθηκε μετά την δύση του Μινωϊκού Πολιτισμού από Μινωίτες που αποσύρθηκαν στις κορυφές των Κρητικών βουνών για να προστατευτούν από τις απειλές των νέων Δωρικών φύλων που κατέλαβαν την Κρήτη.

Ξεκινώντας από τη Σούγια, εκτός από το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης, μπορούμε να επιλέξουμε μια εναλλακτική διαδρομή η οποία διέρχεται μέσα από το όμορφο οικισμό Κουστογέρακο. Στη συνέχεια, από χωματόδρομο και μονοπάτι συνεχίζουμε και διασχίζουμε το πευκοδάσος στο Όλισμα και καταλήγουμε στο νοτιοδυτικό πέρασμα του Ομαλού, το Σεληνιώτικο Γύρο.

Ο Υστερομινωϊκός οικισμός του Κάστρου βρίσκεται πάνω σε απόκρημνο λόφο 3km νότια του Καβουσίου, στον οποίο οδηγεί αρχαίο μονοπάτι. Η θέα στον κόλπο του Μιραμπέλου, στο άγριο φαράγγι του Μέσωνα, τα βουνά της Μαλαύρας και το νησί της Ψείρας είναι μοναδική.

Στην επαρχία Μυλοποτάμου, μια από τις πιο ορεινές στην Κρήτη, υπήρχαν δύο Ενετικά φρούρια (καστέλια). Ένα από αυτά βρισκόταν στο χωριό Πάνορμο, ενώ το άλλο κοντά στον Άγιο Μάμα.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Αγίου Νικολάου ιδρύθηκε το 1970 και φιλοξενεί ευρήματα από την νεολιθική εποχή, την Μινωική εποχή και μέχρι τους ελληνορωμαϊκούς χρόνους που προέρχονται από το νομό Λασιθίου.

Ο Ναός της Αγίας Αικατερίνης βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον Άγιο Νικόλαο της Σπλάντζιας. Είναι δίκλιτος με ενιαία πρόσοψη που καταλήγει σε αέτωμα. Στο κέντρο της υπάρχει η βάση δίλοβου καμπαναριού. Η πρόσοψη είναι διαμορφωμένη με τη χρήση πεσσών και λαξευτών γείσων και τα θυρώματα επιστέφονται από γοτθίζοντα ανακουφιστικά τόξα.

Απέναντι από τον Μεγάλο Κούλε (Rocca al Mare) που δεσπόζει ακόμη στην είσοδο του Ενετικού λιμανιού του Ηρακλείου, οι Τούρκοι ίδρυσαν ένα μικρότερο πύργο, για να ασφαλίσουν καλύτερα το λιμάνι.

Πάνω στο Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 που συνδέει τις Αλώνες με τον Άγιο Κωνσταντίνο, σε λόφο με πρίνους κοντά στο χωριό Μούνδρος, συναντάμε τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Νησί. Τα χαλάσματα του οικισμού μαρτυρούν την σπουδαία του ιστορία, καθώς συναντάμε όμορφα σπίτια και σημαντικούς ναούς. Μέσα στον οικισμό υπάρχει ο ναός του Αγίου Γεωργίου, ενώ λίγα μέτρα παραέξω υπάρχει ο ναός της Παναγίας της Νησιανής.