Κουναβιανό Φαράγγι
Το Κουναβιανό φαράγγι είναι το πλουσιότερο σε βλάστηση φαράγγι όλου του νομού Ηρακλείου με απίστευτο πράσινο, μια πραγματική όαση στο κέντρο της επαρχίας Πεδιάδος Ηρακλείου. Την ονομασία του την παίρνει από το χωριό Κουνάβοι στην κτηματική περιφέρεια του οποίου ανήκει, παρόλο που ουσιαστικά ξεκινάει από τα Πεζά και θα έπρεπε να ονομάζεται Πεζανό Φαράγγι. Αποτελεί παραπόταμο του ποταμού Καρτερού και είναι παράλληλο με το Αστρακιανό φαράγγι, τα οποία στην περιοχή Κακή Ράχη στο Σκαλάνι ενώνονται και σχηματίζουν το Φαράγγι Καρτερού. Η είσοδός του βρίσκεται στο βορειότερο σημείο του εύφορου κάμπου των Πεζών, τα νερά του οποίου καταλήγουν όλα στην κοίτη του. Έχει πηγές σε διαφορετικά σημεία στην κοίτη του η οποία σε κάποια τμήματα το διατηρεί όλο το χρόνο.
Στο φαράγγι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σηματοδότηση και καθαρισμός του μονοπατιού με προσθήκη μικρών γεφυριών, ξύλινων κάγκελων και ενημερωτικών πινακίδων και η πορεία μέσα σε αυτό είναι εύκολη και αρκετά ευχάριστη και γίνεται σε όλη τη διαδρομή κάτω από τη σκιά που προσφέρουν τα πλατάνια, οι ιτιές, οι πρίνοι, και άλλα δέντρα. Η κοίτη σε όλη τη διαδρομή είναι εύκολη χωρίς μεγάλες υψομετρικές διαφορές και δυσκολίες ενώ στο πάνω μέρος του φαραγγιού δημιουργούνται και δυο μικροί καταρράκτες. Μέσα στην κοίτη του σε τρία διαφορετικά σημεία συναντάμε νερόμυλους που με τη βοήθεια του νερού που έπαιρναν από το ποτάμι άλεθαν τα σιτηρά της περιοχής που ανέκαθεν ήταν από τις πιο παραγωγικές της Κρήτης. Εκτός από τους νερόμυλους συναντάμε και ασβεστοκάμινα αλλά και διάφορα περβόλια με οπωροφόρα δέντρα. Για την κατάβαση του φαραγγιού από την είσοδό του στον κάμπο των Πεζών μέχρι την έξοδό του στην Κακή Ράχη Σκαλανίου απαιτούνται περίπου 2 ώρες περπάτημα.
Κείμενο: Χριστόφορος Χειλαδάκης
