Φύση

Το όρος Ασιδέρωτας, Σιδέροντας ή Σιδέρωτας βρίσκεται στα νότια του νομού Ρεθύμνου και αποτελεί ουσιαστικά παρακλάδι του Κέδρου και συνέχεια του Ξηρού Όρους. Χωρίζεται από τον Κέδρο μέσω του Ακουμιανού Ποταμού.

Η πράσινη χελώνα (επιστ. Chelonia mydas) παρατηρείται πολύ σπάνια στις ελληνικές θάλασσες, ενώ δεν έχουν εντοπιστεί περιοχές ωοτοκίας σε ελληνικές ακτές. Συναντάται στις θάλασσες της Κρήτης σπάνια και είναι η μεγαλύτερη θαλάσσια χελώνα με σκληρό κέλυφος που υπάρχει στον κόσμο.

Στην ανατολική μεριά της Αγίας Ρουμέλης, ακριβώς μετά το ποτάμι που χύνεται στη θάλασσα από το φαράγγι και κάτω από τα ερείπια της αρχαίας πόλης Τάρρα, υπάρχουν σχηματισμοί με υπέροχες σπηλιές στα κροκαλοπαγή πετρώματα με πολύ όμορφες βοτσαλιές.

Το όρος Σάμιτος αποτελεί φυσική προέκταση του όρους Κέντρος προς τα βορειοανατολικά και χωρίζεται από τον κύριο όγκο του Κέντρου από τον Σμιλιανό Ποταμό. Στην κορυφή του είναι κτισμένο το εκκλησάκι της Αναλήψεως (υψόμετρο 1013 μέτρα) και η θέα σε όλη την κοιλάδα του Αμαρίου είναι μοναδική.

Από τη Ζήρο το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 κατευθύνεται βορειοανατολικά και σύντομα εισέρχεται σε ένα δίκτυο χωματόδρομων που οδηγούν στον ερειπωμένο οικισμό Σκαλιά. Τα Σκάλια ήταν οχυρωμένα και οι κάτοικοί τους σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους.

Ο Άνω Περιστεράς είναι ένα από τα πολλά υπόγεια ποτάμια της περιοχής του Καρυδίου Σητείας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 650μ, έχει μήκος διαδρομών περισσότερα από 5500m και το βάθος του ξεπερνάει τα 220m.

Στη Χρυσέα των αρχαίων, τη σημερινή νήσο Χρυσή ή Γαϊδουρονήσι, έχει εντοπιστεί σημαντικός οικισμός της Μινωικής και Ρωμαϊκής περιόδου με κτίσματα και τουλάχιστον τρεις λαξευτούς τάφους κοντά στον ναό του Αγίου Νικολάου και στο φάρο του νησιού. Ο οικισμός χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή της πορφύρας από τα κοχύλια Murex brandaris, όπως και στο γειτονικό Κουφονήσι.

Νοτιοανατολικά του χωριού Παρθένι και κοντά στη μονή Επανωσήφη, ανάμεσα στο χώμα της περιοχής ξεπροβάλει ένας άγριος πέτρινος όγκος. Στο μέσο του βράχου αυτού σχηματίζονται αρκετοί καταρράκτες κατά την περίοδο των βροχών, οι οποίοι είναι εντελώς άγνωστοι ακόμη και στους ντόπιους. Στο σημείο μπορούμε να φτάσουμε μέσω χωματόδρομου που φτάνει στη βάση του χαμηλότερου καταρράκτη.