Άγιος Ιωάννης ο Γεργιανός στον Πανασό
Στη μέση του κάμπου ανάμεσα στα χωριά Πανασός και Γέργερη Ηρακλείου συναντάμε τον Άη Γιάννη το Γεργιανό. Γεργιανός λέγεται επειδή ενώ βρίσκεται κτισμένος σε αγροτική περιφέρεια του Πανασού ανήκει σήμερα στη Γέργερη. Ο Άγιος Ιωάννης ο Γεργιανός τιμάται στη Γέννηση του Τιμίου Προδρόμου και γιορτάζει ανήμερα του Κλήδονα. Ο ναός βρίσκεται κτισμένος σε πολύ γραφική περιοχή και περιστοιχίζεται από πολλές αρχαίες ελιές που κοσμούν την περιφέρεια του Πανασού. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη κτίστηκε κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη και παλιότερα πρέπει να ήταν στο εσωτερικό του κατάγραφος από αγιογραφίες.
Οι αγιογραφίες αυτές δυστυχώς ασβεστώθηκαν στο παρελθόν από άγνοια και καλύφθηκαν. Πριν μερικά χρόνια έγιναν δοκιμαστικές τομές σε διαφορετικά σημεία του ναού από την αρχαιολογική υπηρεσία και αποκαλύφθηκαν τμήματα από τον αρχικό αγιογραφικό διάκοσμο. Οι τοίχοι βέβαια ακόμα και σήμερα παραμένουν ασβεστωμένοι και λευκοί και περιμένουν τη στιγμή που θα ασχοληθεί κάποιος μαζί τους για να επανέλθουν στο φως οι αγιογραφίες. Στο τέμπλο μαζί με την εικόνα της Γέννησης του Τιμίου Προδρόμου βλέπουμε και σε εικόνα τη Γέννηση της Θεοτόκου που αποτελεί μια πραγματικά σπάνια συνεύρεση των δύο αυτών εικόνων στο ίδιο τέμπλο. Στην εξωτερική πλευρά του ναού προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση ένα πρωτότυπο παράθυρο με έξι οπές για να εισέρχεται το φως πάνω από το ημικύκλιο της εξώπορτας, ενώ στην πίσω πλευρά του ναού υπάρχει πολύ όμορφο αγιοθύριδο ανατολίζων ρυθμού. Η πρόσβαση στο ναό γίνεται από σύντομο χωματόδρομο που ξεκινά ανάμεσα στα χωριά Πανασό και Γέργερη
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
