Ναός Αγίου Γεωργίου στη Βόιλα
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο του ερειπωμένου Μεσαιωνικού οικισμού της Βόιλας (ή του Βόιλα), στην περιφέρεια του χωριού Αρμένοι Σητείας, και πολύ κοντά στον επιβλητικό Ενετικό πύργο των Σαλαμών. Ο ναός είναι δίκλιτος και περιλαμβάνει το αρχικό μονόχωρο ναό του Αγίου Γεωργίου, σημερινό νότιο κλίτος, στο οποίο έγινε επέκταση προς τα δυτικά και προστέθηκε κλίτος στα βόρεια αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη.
Εκτός από το εντυπωσιακό θύρωμα, κύριο χαρακτηριστικό του ναού είναι το αρκοσόλιο (ταφικό μνημείο) στο εσωτερικό του ναού, πάνω από το οποίο υπάρχει τοιχογραφία με την Παναγία Βρεφοκρατούσα και τους κτήτορες του ναού. Οι κτήτορες αποτελούσαν προφανώς τους Ενετούς φεουδάρχες του οικισμού και του πύργου και ανήκαν στην οικογένεια Σαλαμών. Η οικογένεια αυτή ταυτίζεται με την οικογένεια του Διονυσίου Σολωμού, του εθνικού μας ποιητή., που όντως κατάγεται από την περιοχή.
Σύμφωνα με δύο επιγραφές, οι κτήτορες θάφτηκαν το 1518 και το 1560. Η πρώτη αναφέρει: ΑΦΙΗ’ (=1518) Απριλίου ΚΕ΄ εκοιμήθη Γεώργιος ο Σαλαμός και δέησις Μαρίας της αυτού … Η δεύτερη στο δυτικό τοίχο αναφέρει το έτος ΑΦΞ’ (=1560) και το ιαμβικό τρίμετρο:
Ω τύμβε πικρέ και πολλών πόνων γέμων
έχω σε και βλέπω σε εχθρών και φίλον
φίλον μεν ως έχοντα τους πεφειλμένους
εχθρόν δε ως φθείροντα αυτών τα κάλλει.
Μάλιστα, η επιγραφή αυτή συνοδεύεται από μια ενδιαφέρουσα μονόχρωμη μικρογραφική τοιχογραφία με την παράσταση μιας κηδείας, όπου οι συγγενείς πενθούν γύρω από το νεκροκρέβατο της νεκρής..
