Κρήτη

Στο κοιμητήριο του χωριού Σταμνοί υπάρχει ο δίκλιτος ναός του Αγίου Βλασίου. Διακρίνονται δύο κατασκευαστικές φάσεις. Το βόρειο κλίτος, που διατηρεί ίχνη τοιχογραφιών, ανήκει στην περίοδο της Ενετοκρατίας, ενώ το νότιο κλίτος και η δυτική όψη διαμορφώθηκαν τον 19ο αιώνα.

Σε πολύ κοντινή απόσταση στον αρχαίο οικισμό Βροντάς, στην τοποθεσία Ξεράμπελα, βρίσκεται η παλιά μονή της Αγίας Παρασκευής, πάνω από την πηγή Βρύση. Ακόμη διακρίνονται τα υπολείμματα των κελιών της μονής, ενώ δίπλα στο ναό υπάρχει μια πανάρχαια ελιά.

Το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου Σφουγγαρά βρίσκεται στον οικισμό Σέλλες, με το ναό του κτισμένο σε σπηλιά δίπλα στη θάλασσα. Δίπλα στο σπήλαιο του ναού υπάρχουν κι άλλες σπηλιές κτισμένες που πιθανώς χρησιμοποιήθηκαν ως κελιά. Στον πλακόστρωτο περίβολο υπάρχει μια σκεπαστή δεξαμενή. Η μονή αναφέρεται σε έγγραφα του 1611, ενώ απογράφηκε το 1635.

Ο ναός του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται στην τοποθεσία Κακά Πηλά και κτίστηκε τον 14-15ο αιώνα. Ο ναός που αποτελεί μετόχι της Μονής Παναγίας Οδηγήτριας φέρει εξαιρετικές τοιχογραφίες στο εσωτερικό του.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στον Καμαριώτη είναι τρίκλιτη βασιλική του 14ου αιώνα με θόλο και εξωτερικό νάρθηκα. Το θύρωμα του νάρθηκα είναι πλούσια διακοσμημένο, όπου δεσπόζει το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου (το σύμβολο της Βενετίας) και το οικόσημο των Καλλέργηδων, μιας από τις ισχυρότερες οικογένειας Κρητών που είχαν αποσπάσει ιδιαίτερα προνόμια από τους Ενετούς.

Λίγο πιο κάτω από την πηγή του έρημου χωριού Ρούμα, σε ένα όμορφο δάσος από δρυάδες συναντάμε το μικρό εκκλησάκι της Παναγίας με κάποιες από τις πολύ παλιές αγιογραφίες του να σώζονται σε καλή κατάσταση.

Ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Χριστού βρίσκεται μέσα στο όμορφο φαράγγι του Ορεινού και θα το συναντήσετε κατά την κατάβαση του μονοπατιού που οδηγεί στον Κουτσουρά. Ο ναός φέρει αξιόλογες τοιχογραφίες σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ εντύπωση προκαλεί και η αρχιτεκτονική του, καθώς είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος με δύο ισομεγέθεις αίθουσες στα πλαϊνά.

Ο ναός της Παναγίας στο Αρκαλοχώρι είναι αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου. Ενώ φαίνεται νεώτερος ναός, είναι Βυζαντινός και κάτω από τους σοβάδες πιθανότατα κρύβει εξαιρετικές τοιχογραφίες. Υπάρχουν τμήματα που έχουν αποκαλυφτεί.