Υστερομινωικός Οικισμός Φορτέτσα Ανδριανού
Πάνω από το απόκρημνο Φαράγγι του Ανδριανού της επαρχίας Μιραμπέλου υψώνεται το βραχώδες έξαρμα της Φορτέτσας. Αυτόν τον αφιλόξενο, απόκρημνο και φυσικά οχυρωμένο βράχο επέλεξαν οι κατατρεγμένοι Μινωίτες για να εγκαταστήσουν μια μικρή πόλη κατά τη λεγόμενη Σκοτεινή Περίοδο, δηλαδή μετά την καταστροφή του Μινωικού Πολιτισμού μετά τον 12ο αιώνα π.Χ.. Οι λόγοι που οδήγησαν χιλιάδες Μινωίτες να κτίσουν πόλεις στα πλέον δυσπρόσιτα σημεία των Κρητικών βουνών δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμη.
Στα νότια του χώρου διακρίνονται ακόμη οι πεζούλες, που κρατούσαν το χώμα για την καλλιέργεια των σιτηρών. Τις ίδιες πεζούλες χρησιμοποίησαν για πολλούς αιώνες οι κάτοικοι του Ανδριανού. Νερό προμηθεύονταν από τις πηγές του φαραγγιού. Τα κυρίως κτίσματα του οικισμού βρίσκονταν στο μεγάλο πλάτωμα κοντά στην κορυφή και σήμερα ελάχιστα κατάλοιπα είναι ορατά.
Ο λόφος είναι από όλες τις μεριές προστατευμένος από γκρεμούς, εκτός από τη νότια μεριά, εκεί που διακρίνονται οι πεζούλες, από όπου ήταν δυνατή η πρόσβαση. Για την προστασία του οικισμού από αυτήν την πλευρά είχε κτιστεί τείχος, ίχνη του οποίου διακρίνονται.
Ίχνη τείχους νεότερων χρόνων αποδεικνύουν ότι η Φορτέτσα λειτούργησε ως φρούριο κι αργότερα. Λόγω αυτού του τείχους, το έξαρμα ονομάστηκε φορτέτσα, δηλαδή φρούριο.
Πληροφορίες: Χριστόφορος Χειλαδάκης, Στέλλα Κοκολάκη, Χριστόφορος Νοβίτσκι
