Ο επισκέπτης της Κρήτης σήμερα μπορεί να έρθει σε επαφή με τα ήθη και τα έθιμα της Κρήτης, μέσω ενός μεγάλου αριθμού μουσείων και συλλογών, που έχουν σκοπό την ανάδειξη της λαογραφικής και εθνολογικής παράδοσης στο νησί. Σπουδαίες συλλογές σχετικές με τις παραδοσιακές αγροτικές ασχολίες στην ύπαιθρο, την κτηνοτροφία, τα έθιμα του γάμου, της βάφτισης, της γέννησης, της λαϊκής αρχιτεκτονικής, της ενδυμασίας και τον εξοπλισμό παραδοσιακών Κρητικών σπιτιών ταξιδεύουν τον επισκέπτη σε αλλοτινές εποχές.
Εξαιρετικές συλλογές συναντάμε στα λαογραφικά μουσεία του Λυχνοστάτη στη Χερσόνησο, των Χανίων, στο Εθνολογικό μουσείο των Βώρων, του Αρόλιθου στην Τύλισο, του Ρεθύμνου, του Αγίου Νικολάου, της Σητείας, του Θερίσου, του Γαβαλοχωρίου, του Πισκοπιανού, του Σωματά, του Ινίου, των Ασιτών, του Χανδρά,, του Παλαίκαστρου, του Βραχασίου, της Γαύδου , των Πεύκων, του Χαμεζίου, του Μοχού, του Σπηλίου και άλλα. Εξίσου σημαντικές είναι οι εκθέσεις χώρων που έχουν σχέση με την ελιά, όπως το Μουσείο Ελιάς Βουβών.
Εξειδικευμένες συλλογές σχετικά με την εθνολογική μελέτη της Κρήτης συναντάμε στο Μουσείο Ακριτών της Ευρώπης στην Παλαιόχωρα, ενώ συλλογές για τη ναυτική και την αλιευτική παράδοση υπάρχουν στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης και στο Μουσείο Αλιείας στο Κολυμβάρι. Άλλα αξιόλογα εξειδικευμένα μουσεία είναι το Μουσείο Σχολικής Ζωής στο Νεροκούρο, το Μουσείο Μουσικών Οργάνων στο Χουδέτσι και το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων στα Ζωνιανά.
Αρχαιολογική Συλλογή Μύρτου 
Η Αρχαιολογική και Λαογραφική Συλλογή Μύρτους λειτουργεί από το 2001 και φιλοξενεί τη συλλογή του Γεωργίου Δημητριανάκη. Η αρχαιολογική έκθεση περιλαμβάνει μερικά από τα ευρήματα των αρχαιολογικών χώρων Πύργος και Φούρνου Κορυφή, αλλά και από άλλα σημεία της περιοχής.
Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου 
Ιδρύθηκε το 1974 και στεγάζεται σε βενετσιάνικο κτήριο του 17ου αιώνα. Αποτελεί ένα θαυμάσιο δείγμα αστικής κατοικίας της τελευταίας φάσης της Βενετοκρατίας στην Κρήτη, σε ρυθμό αναγεννησιακό.
Το Μουσείο – Κέντρο Έρευνας και Μελέτης του Μικρασιατικού Πολιτισμού του νομού Χανίων εγκαινιάστηκε το 2019 από την Αδελφότητα Μικρασιατών Χανίων “Ο Αγιος Πολύκαρπος” εις μνήμην της Άννας Νικολιδάκη, σε ακίνητο που παραχώρησε η μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων.
Το Μουσείο λειτουργεί από το 1968 και εγκαινιάστηκε το Σεπτέμβριο του 1993. Στεγάζεται σε κτίριο που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα.
Λαογραφικό και Γεωλογικό Μουσείο Ζαρού 
Το Λαογραφικό και Γεωλογικό Μουσείο Ζαρού βρίσκεται δίπλα στο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Ζαρό και στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό Κρητικό σπίτι. Το Μουσείο είναι δημιουργία του Παγκρήτιου Λαογραφικού Συλλόγου και λειτουργεί από το Νοέμβριο του 2014.
Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας στους Βώρους 
Το Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας στους Βώρους αποτελείται από ένα εκθεσιακό συγκρότημα και από ένα Ερευνητικό και Συνεδριακό Κέντρο. Η έκθεση φιλοξενείται σε ένα διώροφο κτίριο και αποτελείται από 3000 εκθέματα που αναδεικνύουν την εθνολογική εξέλιξη του ανθρώπου μέσα από 7 βασικούς τομείς.
Το μουσείο είναι μια ιδιωτική πρωτοβουλία του ιερωμένου Μιχάλη Γεωργουλάκη και αποτελείται από την προσωπική του συλλογή με λαογραφικά και ιστορικά αντικείμενα.
Το Ρουστίκων Μέλαθρον φιλοξενεί την Ελληνική Λαογραφική Κοινότητα Χορού και Τραγουδιού, το Χορευτικό Σύλλογο Παρθενών και μουσείο παραδοσιακής ενδυμασίας από όλη την Ελλάδα, από τη συλλογή της Καίτης Καρεκλά και του Ανδρέα Φραγκιαδάκη.
