Ένας από τους μαρτυρικούς τόπους είναι και τα Περβόλια των Εννιά Χωριών Κισάμου, από όπου κατάγεται και είχε το Αρχηγείο του ο οπλαρχηγός Αναγνώστης Σκαλίδης, ο οποίος δικαίως ονομάσθηκε ο Καραϊσκάκης της Κρήτης.
Ο πλούτος του νησιού σε αρχαιολογικούς θησαυρούς, αναδεικνύεται μέσα από τα αρχαιολογικά μουσεία του και τις δεκάδες αρχαιολογικές συλλογές που φιλοξενούνται σ’ αυτά. Τα πολυάριθμα ιστορικά μουσεία προσφέρουν μια σύνθετη εικόνα της ιστορίας και της τέχνης της Κρήτης από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους ως τον 20ο αιώνα. Αξιόλογες είναι και οι συλλογές πολεμικού και αρχειακού υλικού, που έχουν σκοπό τη διατήρηση της μνήμης για τον αντιστασιακό αγώνα των Κρητικών, από την Οθωμανική Εποχή ως και την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μουσεία και συλλογές που αναδεικνύουν τη ζωή και το έργο μεγάλων Κρητών συγγραφέων, καλλιτεχνών και πολιτικών βρίσκονται σε όλη την Κρήτη. Τα περισσότερα όμως μουσεία στην Κρήτη είναι αφιερωμένα στη ζωή των Κρητικών του προηγούμενου αιώνα, εκθέτοντας κυρίως αντικείμενα από την αγροτική παράδοση.
Στο μουσείο εκτίθενται πολλά αντικείμενα και εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι παλαιότερες γενιές επί τουρκοκρατίας μέχρι το 1960. Ορισμένα από αυτά είναι σπάνια είδη λαϊκής τέχνης.
Στο Μοχό λειτουργεί εδώ και λίγα χρόνια αξιόλογο λαογραφικό μουσείο, στο οποίο εκτίθενται αντικείμενα καθημερινής χρήσης των παλιών εποχών. Το μουσείο που στεγάζεται σε ένα όμορφο πετρόκτιστο κτίριο διαχειρίζεται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μοχού.
Στο χώρο του παλαιού Δημοτικού Σχολείου της Εθιάς έχει διαμορφωθεί μια ενδιαφέρουσα συλλογή λαογραφικού χαρακτήρα από τις δωρεές των κατοίκων του χωριού.
Το Μουσείο Ιατρικής στεγάζεται στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ηράκλειο. Η συλλογή του αποτελείται από ιστορικά ιατρικά βιβλία, ιατρικά και χειρουργικά εργαλεία, παλαιά ιατρικά μηχανήματα, φαρμακευτικά σκεύη ιστορικής σημασίας, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Ψυχή του κέντρου είναι ο εμπνευστής του κος Μανόλης Ροδινός, ο οποίος έχει με κόπο συλλέξει δεκάδες συλλογές από γραμματόσημα, φιγούρες θεάτρου σκιών, μηχανές προβολής κινηματογράφου, φωτογραφικές μηχανές, γραφομηχανές, βιβλία, παιχνίδια, έργα τέχνης, ιστορίες παλιών κατοίκων της περιοχής, κλπ.
Στις Αρχάνες συναντάμε το μοναδικό μουσείο - ιδιωτική συλλογή exlibris και χαρακτικών στην Ελλάδα. Στα εκθέματα περιλαμβάνονται λιθογραφίες, βιβλιόσημα, ελεύθερα γραφικά, μικρογραφίες, κλπ.
Η Αρχαιολογική και Λαογραφική Συλλογή Μύρτους λειτουργεί από το 2001 και φιλοξενεί τη συλλογή του Γεωργίου Δημητριανάκη. Η αρχαιολογική έκθεση περιλαμβάνει μερικά από τα ευρήματα των αρχαιολογικών χώρων Πύργος και Φούρνου Κορυφή, αλλά και από άλλα σημεία της περιοχής.
