Λίμνη Δαμανίων
Τα Δαμάνια είναι ένα μικρό και ήσυχο χωριό στο πιο γόνιμο κομμάτι της επαρχίας Μονοφατσίου Ηρακλείου. Ο πληθυσμός του αποτελείται εξ’ ολοκλήρου από πρόσφυγες που ήρθαν μετά τη μικρασιατική καταστροφή στην Κρήτη. Το 2003 το χωριό απέκτησε τη δική του λίμνη με την κατασκευή φράγματος στο ποτάμι που κυλά δυτικά του οικισμού και αποτελεί παραπόταμο του Αναποδάρη Ποταμού. Τα Δαμάνια είναι κτισμένα πάνω στη λίμνη σε γήλοφο και μοιάζουν να κρέμονται πάνω από το νερό.
Είναι από τις πιο όμορφες λίμνες που διαθέτει η Κρήτη, η οποία σε συνδυασμό με το γαλήνιο τοπίο τριγύρω αποτελούν μια θαυμάσια πρόταση για μια μικρή απόδραση όχι πολύ μακριά από το Ηράκλειο. Υπάρχει μονοπάτι και χωματόδρομος περιμετρικά της λίμνης για περπάτημα και παρατήρηση των λουλουδιών αλλά και των πολλών πουλιών που ανακάλυψαν πολύ γρήγορα αυτό το νέο υδροβιότοπο.
Στα δυτικά υπάρχει μια μικρή προεξοχή στο έδαφος, ένας γήλοφος στην περιοχή που φέρει το όνομα Ζαβιανά πάνω στον οποίο έχουν βρεθεί αρχαιότητες και ακόμα και σήμερα μπορούμε να παρατηρήσουμε θεμέλια κτιρίων αλλά και όλη η περιοχή είναι γεμάτη από κεραμικά όστρακα. Βόρεια της λίμνης στην κορυφή του λόφου Κεφάλα είναι τα ερείπια του παλιού χωριού των Δαμανίων που υπήρξε τρανό «Τουρκοχώρι» και από εκεί η θέα στη λίμνη είναι εξαιρετική ενώ στο νότιο άκρο της λίμνης βρίσκεται το εντυπωσιακό και παμπάλαιο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής.
Πηγή: Χριστόφορος Χειλαδάκης
