Καθεδρικός Ναός Αγίου Θωμά
Η περιοχή του Αγίου Θωμά Μονοφατσίου μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί ως ένα θρησκευτικό πάρκο, καθώς φιλοξένησε 38 εκκλησίες, ένα πολύ μεγάλο αριθμό σε σχέση με το μέγεθός του. Η εντυπωσιακότερη όλων στέκεται ακόμη και σήμερα στο κέντρο του χωριού. Είναι η βυζαντινή εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Θωμά, τρίκλιτη βασιλική με ένα νάρθηκα μπροστά, κτισμένη στη θέση Παλαιοχριστιανικού ναού. Ο νάρθηκας υποδιαιρείται σε τρία μέρη και είναι ψηλός όσο το κεντρικό κλίτος. Υπάρχει ένας τρούλος στη διασταύρωση του νάρθηκα και του κεντρικού κλίτους που προστέθηκε τον 15ο αιώνα, ενώ εξωτερικά εντυπωσιάζει το καμπαναριό του 19ου αιώνα.
Ο ναός κάποτε έφερε τοιχογραφίες, αλλά δυστυχώς σήμερα σώζονται μόνο ελάχιστα αποσπασματικά ίχνη στο νότιο κλίτος, αλλά και μια παράσταση της Παναγίας Βρεφοκρατούσας στο νάρθηκα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον καθεδρικό ναό, όπως και σε όλες τις εκκλησίες του Αγίου Θωμά, λαμβάνει μέρος το πανάρχαιο έθιμο του ζωσίματος. Σύμφωνα με αυτό το έθιμο, οι γυναίκες του χωριού κάθε 2-3 χρόνια πλέκουν πολύ μακριά σκοινιά τα οποία εμβαπτίζουν 7 φορές μέσα σε μελισσοκέρι. Στη συνέχεια, κάποια μέρα της άνοιξης, τοποθετούν τα σκοινιά περιμετρικά της εκκλησίας ή αλλιώς τη "ζώνουν". Ο κύκλος αυτός λένε ότι διώχνει όλα τα κακά και φέρνει καλοτυχία. Αυτό το έθιμο έχει ρίζες στην αρχαία Ελλάδα, όταν ζώναν τα σπίτια των οικισμών για να τα προστατεύσουν από το κακό. Ειδικά για τον Καθεδρικό οι παλιές γυναίκες του χωριού λένε ότι ο Άγιος πρέπει να είναι πάντα ζωσμένος.
