Νέα Βορίζια
Λίγο πριν φτάσουμε στο χωριό Βορίζια και κοντά στη Μονή Βροντησίου, συναντάμε έναν ιδιότυπο εγκαταλελειμμένο οικισμό με δέκα πέτρινα πανομοιότυπα σπίτια, χωρίς σκεπές. Ο οικισμός αυτός συνδέεται με την ιστορία του Ψηλορείτη και την ισοπέδωση του χωριού Βορίζια από τους Γερμανούς κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στις 26 Αυγούστου 1943, οι Γερμανοί βομβάρδισαν και πυρπόλησαν τα Βορίζια του Ψηλορείτη ως αντίποινα για την μάχη στο Τραχήλι στις 15 Αυγούστου, όπου η αντάρτικη ομάδα του Πετρακογιώργη σκότωσε 13 Γερμανούς στρατιώτες. Μετά τη λήξη του πολέμου το ελληνικό κράτος έκτισε έναν οικισμό λίγο έξω από τα Βορίζια, για να μετοικήσουν οι κάτοικοι των Βοριζιων που είχαν χάσει τα σπίτια τους. Ωστόσο τελικά κανένας από αυτούς δεν έμεινε εκεί. Όλοι προτίμησαν να ξαναχτίσουν τα σπίτια στο χωριό και τα Νέα Βορίζια δεν κατοικήθηκαν ποτέ.
Αντίστοιχους οικισμούς συναντάμε στο κοντινό Μαγαρικάρι και στην Κάτω Σύμη της επαρχίας Βιάννου.
