Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές αναφορές, τα Μεσκλά Κυδωνίας αποτελούν πιθανώς την τοποθεσία που ήταν κτισμένη η αρχαία πολή Κεραία. Η πόλη συνέχισε την ακμάζουσα πορεία της και κατά τους Πρωτοχριστιανικούς και Βυζαντινούς χρόνους, όπως αποδεικνύουν τα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής και των Βυζαντινών μνημείων του χωριού. Ένας από τους σημαντικότερους ναούς της επαρχίας Κυδωνίας είναι ο Ναός του Σωτήρα Χριστού που χρονολογείται στο πρώτο μισό του 13ου αιώνα. Ο ναός είναι μονόχωρος καμαροσκέπαστος με δύο αψιδώματα, που χωρίζουν το δυτικό άνοιγμα σε νάρθηκα. Στο ιερό και στο δυτικό τοίχο υπάρχουν μικρά δίλοβα παράθυρα, ενώ εσωτερικά διακρίνονται ίχνη από κτιστό τέμπλο.
Αυτό κάνει το ναό του Χριστού εξαιρετικά σημαντικό είναι οι τοιχογραφίες που χρονολογούνται σε τρία τουλάχιστον στρώματα. Το πρώτο στρώμα χρονολογείται στον 13ο αιώνα, όπως και ο ναός, και εντοπίζεται στις απεικονίσεις των συλλειτουργούντων ιεραρχών στο ιερό βήμα. Το δεύτερο στρώμα χρονολογείται στο 1303, σύμφωνα με επιγραφή που αναφέρει ότι ζωγράφοι ήταν οι Θεόδωρος Δανιήλ Βενέρης και Μιχαήλ Βενέρης. Το στρώμα αυτό περιλαμβάνει επίσης συλλειτουργούντες ιεράρχες στο ιερό, ολόσωμους αγίους και τη Μεταμόρφωση στα τυφλά αψιδώματα, στηθαίους αγίους και ευαγγελικές σκηνές στην καμάρα και τη Σταύρωση και τον Ενταφιασμό στο δυτικό τοίχο. Στο τρίτο στρώμα του δεύτερου μισού του 14ου αιώνα ανάγεται η μεγάλη σκηνή της Δευτέρας Παρουσίας στο νάρθηκα.
Φωτογραφίες: Ιάκωβος Δασκαλάκης