Ναός και Τάφοι Αγίων Δέκα
Το χωριό Άγιοι Δέκα οφείλει το όνομά του στους 10 Κρήτες Χριστιανούς, που μαρτύρησαν εκεί κατά τη διάρκεια των διωγμών που πραγματοποίησε ο Δέκιος το 250 μ.Χ. Οι Άγιοι Δέκα Μάρτυρες ήταν οι Αγαθόπους, Βασιλείδης, Γελάσιος, Ευάρεστος, Ευνικιανός, Εύπορος, Ζωτικός, Θεόδουλος, Πόμπιος και Σατουρνίνος. Στο σημείο όπου μαρτύρησαν, στη θέση Αλώνιον, βρίσκεται σήμερα η τρίκλιτη βασιλική του 12ου αιώνα αφιερωμένη στους Αγίους Δέκα Μάρτυρες (εορτ. 23 Δεκεμβρίου).
Ο ναός φέρει πολλές οικοδομικές φάσεις και ανεγέρθηκε αρχικά μέσα στην αρένα του αμφιθεάτρου της Γόρτυνας όπου αποκεφαλίστηκαν οι Άγιοι. Μάλιστα το κεντρικό κλίτος βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από τα υπόλοιπα, που αντιστοιχεί στο επίπεδο της αρένας. Η ίδρυσή του έγινε πιθανόν πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο, όπως υποδεικνύει ο κεραμοπλαστικός διάκοσμος. Εκτεταμένες μετατροπές έγιναν κατά την αρχή της Ενετοκρατίας, όταν ανακατασκευάστηκε η ανωδομή του, αλλά και κατά τον 20ο αιώνα, όταν διαμορφώθηκε ο νάρθηκας.
Το κεντρικό κλίτος καλύπτεται με οξυκόρυφη καμάρα και τα πλευρικά κλίτη με τεταρτοκυλινδρικές. Τα κλίτη χωρίζονται με σειρές τριών κολόνων. Ο ναός ήταν διακοσμιμένος με τοιχογραφίες, πιθανόν του 13ου αιώνα, από τις οποίες διασώζονται αποσπασματικά λίγες μορφές μαρτύρων (στα εσωρράχια των τόξων).
Αγία Λίμνη
Λίγα μέτρα μακρύτερα , στο σημείο όπου κατά την παράδοση ετάφησαν οι Άγιοι Δέκα, υπάρχει ο ναός της Αγίας Λίμνης. Ο σχετικά σύγχρονος ναός (1915-1917) της Αγίας Λίμνης κτίστηκε στο σημείο που κατά την παράδοση έχουν ταφεί οι Άγιοι Δέκα Μάρτυρες. Αφορμή για την κατασκευή του ναού υπήρξε η αποκάλυψη τάφων που αποκαλύφθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν έγινε αποξήρανση μιας μικρής λίμνης που υπήρχε εδώ. Μάλιστα οι τάφοι, που μπορεί κάποιος να τους δει μέσα σε κατακόμβη κάτω από το ναό, έχουν συνδεθει με πολλά θαύματα και γι' αυτό ο ναός πήρε την ονομασία της Αγίας Λίμνης.
Το μάρμαρο που λέγεται ότι γονάτισαν οι Άγιοι Δέκα πριν αποκεφαλιστούν, φυλάσσεται σε ειδική προθήκη στο Μητροπολιτικό Ναό του χωριού.
Το 2017, μετά από 187 χρόνια, ο ναός φιλοξένησε σε κλίμα συγκίνησης την εικόνα των Αγίων Δέκα Μαρτύρων που μετέφεραν από τους Αγίους Δέκα στο Τολό της Αργολίδας εκδιωγμένοι Κρήτες το 1830. Η εικόνα φυλάσσεται στο Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Τολό.
