Ναός Αγίου Πνεύματος στο Λιμνάκαρο
Στο κέντρο του οροπεδίου του Λιμνάκαρου συναντάμε τον ναό του Αγίου Πνεύματος που όταν γιορτάζει συγκεντρώνει πλήθος κόσμου. Στη σημερινή του μορφή ο ναός είναι δίκλιτος αλλά τα δυο κλίτη του χτίστηκαν σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας. Αρχικά ο ναός ήταν σταυρεπίστεγος και τιμόταν στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος αλλά το 1875 έγινε προσθήκη του δεύτερου κλίτους, του Αγίου Πνεύματος ενώ σήμερα ο ναός από όλο τον κόσμο ακούγεται σαν Άγιο Πνεύμα.
Το κλίτος της μεταμόρφωσης σώζει ακόμα και σήμερα τον αγιογραφικό του διάκοσμο σε αντίθεση με το μεταγενέστερο κλίτος του Αγίου Πνεύματος που στερείται αγιογραφιών. Το φαινόμενο της ύπαρξης αγιογραφιών που χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 14ου αιώνα αποτελεί μυστήριο. Ο λόγος είναι ότι την περίοδο εκείνη το Οροπέδιο Λασιθίου ήταν κλειστό και η κατοίκηση σε αυτό βάσει διατάγματος των Ενετών ήταν απαγορευμένη. Έτσι τα χρόνια εκείνα το οροπέδιο Λασιθίου ήτανε έρημο από κόσμο και δεν υπάρχει κανένας ναός σε όλα τα χωριά που να έχει τοιχογραφίες που ήταν συνήθεια που επεκτάθηκε πολύ στην Κρήτη τα χρόνια εκείνα. Ο ναός στο Λιμνάκαρο είναι ο μόνος που διαθέτει αγιογραφίες και αυτό τον κάνει μοναδικό αφήνοντας ένα μεγάλο ερώτημα αναπάντητο στους ιστορικούς.
Ποιος βρέθηκε εκεί και πως κατάφερε να κάνει τις αγιογραφίες στο ναό σε μια περιοχή απαγορευμένη. Οι αγιογραφίες του ναού ήταν για χρόνια ασβεστωμένες αλλά έγινε καθαρισμός τους και συντήρησή τους από τους αρχαιολόγους κι έτσι σήμερα μπορεί να τις θαυμάσει ο επισκέπτης παρά το ότι δεν σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Ανάμεσα στις παραστάσεις μπορούμε να ξεχωρίσουμε μορφές αγίων καβαλάρηδων και μη, ιεράρχες, το Χριστό πάνω από την Αγία Τράπεζα και πολλές σκηνές του ευαγγελικού κύκλου που κοσμούν τους τοίχους του ναού. Αυτό όμως που ξεχωρίζει είναι μια παράσταση που δείχνει τους κτήτορες του ναού να κρατάνε στα χέρια τους ένα ομοίωμα του ναού. Στην παράσταση του έφιππου Αγίου Γεωργίου διακρίνονται χαραγμένα γράμματα από περιηγητές παλιότερων εποχών. Ο ναός έχει κτιστεί με ασβεστολιθικές πέτρες από τα γύρω βουνά του Λασιθίου και επειδή δεν έχει εξωτερικά κάποιο ασβεστοκονίαμα αυτό είναι από μακριά εμφανές. Στην μικρή περιφραγμένη αυλή του Αγίου Πνεύματος βλέπουμε κυπαρίσσια και καρυδιές.
Το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, κάθε χρόνο, γίνεται περιφορά του Επιταφίου και συμμετέχουν πολλοί πιστοί από όλη την Κρήτη.
Πηγή: Χριστόφορος Χειλαδάκης
