Στο χωματόδρομο που ενώνει το Μαριδάκι Ηρακλείου με το μοναστήρι του Αγίου Νικήτα στα Αστερούσια έχει στηθεί ένα αρκετά πρωτότυπο μνημείο. Είναι το μνημείο που θυμίζει σε κάθε περαστικό από τον τόπο ένα γεγονός που έλαβε χώρα στο σημείο εκείνο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που δείχνει την ανδρεία των ντόπιων αγωνιστών απέναντι σε ένα πολύ δυνατό εχθρό.
Η θέση που επιλέχτηκε για το μνημείο είναι στο γκρεμό πάνω από το μοναστήρι του Αγίου Νικήτα σε ένα σημείο που από κάτω απλώνεται το Νότιο Κρητικό Πέλαγος, ενώ από πάνω ορθώνονται οι απότομες πλαγιές των Αστερουσίων με το φοινικόδασος του Αγίου Νικήτα. Στο πέτρινο μνημείο έχει τοποθετηθεί μαρμάρινη πλάκα που περιγράφει το χρονικό της ιστορίας, αλλά και τα ονόματα των πρωταγωνιστών της.
Το σημαντικό περιστατικό που έλαβε χώρα στις 17 Σεπτεμβρίου 1941 στην περιοχή είναι το εξής: Μια παρέα Ελλήνων αγωνιστών έφυγε με ένα μικρό ψαράδικο σκάφος την "Αργώ ΙΙ" από την παραλία του Μαριδακίου με προορισμό την Αίγυπτο όπου είχε την έδρα της η Ελληνική κυβέρνηση. Ο σκοπός του ταξιδιού των σύγχρονων αυτών αργοναυτών ήταν να ενημερώσουν την κυβέρνηση για τη δημιουργία της αντιστασιακής οργάνωσης «Κρητική Εθνική Επαναστατική Επιτροπή» και για τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν από τους κατακτητές οι κρυπτόμενοι αγωνιστές που κρυβόταν στα Αστερούσια μετά το τέλος της Μάχης της Κρήτης.
Το μακρύ ταξίδι του μικρού αυτού ψαράδικου σκάφους είχε αίσιο τέλος και έφτασε στην Αίγυπτο. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκινήσουν οι αποστολές υποβρυχίων σε συνεννόηση με τους αντάρτες και η παραλαβή των κρυπτόμενων αγωνιστών με υποβρύχια από το γειτονικό ακρωτήριο Κέρκελος και εν συνεχεία η φυγάδευσή τους στην Αίγυπτο. Ο χώρος των νότιων παραλίων των Αστερουσίων με το τραχύ τους ανάγλυφο και τα πάμπολλα σπήλαια και φαράγγια τους αποτέλεσε ιδανική κρυψώνα για τους αγωνιστές στα χρόνια του πολέμου ενώ πολύ σημαντική ήταν η προσφορά όλων των ντόπιων που πρόσφεραν υλικά αγαθά και τροφή στους κρυμμένους αγωνιστές.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης