Παρελθόν

Δυτικά της κωμόπολης του Αρκαλοχωρίου υψώνεται ο ιερός για του Μινωίτες βράχος του Προφήτη Ηλία, με το ομώνυμο εκκλησάκι στην κορυφή και το λατρευτικό σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου. Στην πλαγιά που κοιτάει προς το Αρκαλοχώρι έχει εντοπιστεί οικισμός που κατοικήθηκε από τους Μινωίτες ως και την Οθωμανική εποχή.

Η συλλογή αποτελείται από καθημερινά αντικείμενα που Κρητικού παρελθόντος, που δωρήθηκαν από τους κατοίκους. Ανάμεσα τους θα δείτε αργαλειούς, πατητήρια σταφυλιών, κηροποιείο, πιθάρια, εργαλεία, μηχανές γνεσίματος, λύχνους και άλλα.

Δυτικά από τις Δαφνές και πολύ κοντά στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο βρίσκουμε την παλιά κρήνη στην περιοχή Καβούσι. Η κρήνη στο Καβούσι είναι από τις πιο όμορφες ολόκληρης της επαρχίας και αρκετά μεγάλη. Είναι κτισμένη από μαλακό λευκό ασβεστόλιθο με πελεκημένες πέτρες και στην κορφή της φέρει το σύμβολο του σταυρού. Διέθετε και πλύστρες ενώ πέρα από την μπροστινή βρύση που είχε, διέθετε και πλευρική ξεχειλίστρα για το νερό που περίσσευε.

Η πετρόκτιστη γέφυρα του Κρυοπόταμου, κοντά στο Μύρτος, κτίστηκε το 1884 και έχει τρία μεγάλα τόξα. Είναι τόσο αριστοτεχνική η κατασκευή της, ώστε να έχει χαρακτηρισθεί ως έργο τέχνης.

Το Λαογραφικό Μουσείο Αγίας Μαρίνας - Κρητικό αγροτικό σπίτι, είναι μια έκθεση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που στηρίζεται από εθελοντές. Άνοιξε τις πόρτες του το 2014 και από τότε έχει δεχτεί επισκέπτες και σχολεία. Ανάμεσα στις δραστηριότητές του περιλαμβάνονται κρητικές συντροφιές και εργαστήρια που έχουν σχέση με την παράδοση όπως παραγωγής σαπουνιού από ελαιόλαδο, υφαντικής τέχνης και παραδοσιακών παιχνιδιών.

Ένας από τους νερόμυλους του Οροπεδίου Λασιθίου που σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση είναι ο νερόμυλος της Πλάτης. Βρίσκεται σε μια πλαγιά λίγο πιο ψηλά από το χωριό σε τοποθεσία δασωμένη με αιωνόβιους πρίνους, πλατάνια, δρυγιάδες και άλλα δέντρα. Την φυσική ομορφιά του τοπίου συμπληρώνουν τα τρεχούμενα νερά που κατεβαίνουν από τις ρεματιές του βουνού τα οποία στο παρελθόν μέσα από ένα ειδικό πετρόκτιστο αυλάκι οδηγούνταν στον μύλο και τον κινούσαν.

Το χωριό έρημο Κάτω Βρύσες ήτανε σαν να με περίμενε από καιρό. Έτσι και στις Κάτω Βρύσσες την πιο καλά κρυμμένη γειτονιά της περιοχής. Πολλά σπίτια πρέπει να είχε κάποτε. Πολλές ψυχές, πολλές φωνές, πολλές αγωνίες αυτός ο τόπος που σήμερα αναπαύεται όπως και τόσοι άλλοι στην ορεινή Κρήτη στην αιώνια λησμονιά.

Κοντά στον Άη Γιάννη Αμαρίου υπάρχει η περίτεχνη τετράτοξη γέφυρα του Μανουρά ή Ομερουστά, που γεφυρώνει τη συμβολή του Λυγιώτη ποταμού και του χείμαρρου Μουνούχα. Το γεφύρι έχει υποστεί αρκετές φθορές από το χρόνο και είναι ανάγκη να επισκευαστεί πριν καταρρεύσει.