Στη Δυτική Κρήτη, όπου οι βροχοπτώσεις είναι περισσότερες, συναντάμε συχνά νερόμυλους όπου άλεθαν παλιά τα σιτηρά. Ωστόσο, η έλλειψη τρεχούμενου νερού στην Ανατολική Κρήτη, έστρεψε τους κατοίκους στην εκμετάλλευση του ανέμου. Έτσι, στην Ανατολική Κρήτη συναντάμε πολλές συστάδες από ανεμόμυλους, τα μυλοτόπια. Το μυλοτόπι της Αμπέλου στο Οροπέδιο Λασιθίου είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, ενώ πολλά μυλοτόπια συναντάμε στο ορεινό Μιραμπέλο. Εκτός από το άλεσμα των σιτηρών, η ανάγκη άντλησης νερού για την άρδευση των μεγάλων καλλιεργούμενων περιοχών ώθησε τους Λασιθιώτες να εμπνευστούν την κατασκευή ελαφριών ανεμόμυλων για να αντλούν νερό από πηγάδια, που ακόμη και σήμερα γυρνούν στα οροπέδια του Λασιθίου και της Ζίρου.
Το Οροπέδιο Λασιθίου στα μέσα του προηγούμενου αιώνα διέθετε περίπου 12.000 μεταλλικούς ανεμόμυλους, όντας το πρώτο μεγάλο αιολικό πάρκο στον κόσμο με ισχύ περίπου 5MW.
Ανεμόμυλος στις Γωνιές Μαλεβιζίου 
Πάνω από το χωριό Γωνιές Μαλεβιζίου συναντάμε τον όμορφο ανεμόμυλο του Μανουσάκη, που κτίστηκε το 1904 για το άλεσμα των σιτηρών. Ο αναστηλωμένος μύλος, πλήρως λειτουργικός, έπαυσε την εμπορική του λειτουργία το 1988, καθώς δε μπόρεσε να υπερνικήσει τις τεχνολογικές εξελίξεις των καιρών.
Ένας από τους καλύτερα συντηρημένους νερόμυλους της επαρχίας Σητείας ο οποίος έφτασε μέχρι και τις μέρες μας και στέκει σε αξιοζήλευτη κατάσταση είναι ο νερόμυλος στις Χοχλακιές. Οι Χοχλακιές είναι ένα πολύ μικρό χωριουδάκι με ελάχιστους σήμερα κατοίκους στο ανατολικότερο άκρο της Σητείας μα και ολόκληρης της Κρήτης.
Το μυλοτόπι στους Μαρνέλληδες είναι από τα πολύ μεγάλα και όμορφα της επαρχίας. Αποτελείται από μια σειρά που έχει 8 ανεμόμυλους στην κορυφογραμμή του λόφου όπου ήταν το πέρασμα του αέρα ενώ λίγο πιο ψηλά στο βουνό υπάρχει και ένας ένατος ανεμόμυλος μακριά από τους άλλους. Οι μύλοι ανήκουνε στον τύπο του αξετροχάρη σήμερα βρίσκονται σε φάση εγκατάλειψης όπως και όλοι σχεδόν οι μύλοι στην Κρήτη.
Μούσι 
Κοντά στα χωριά Επισκοπή και Μουρτζανά Μυλοποτάμου, σε μια καταπράσινη κοιλάδα, στέκονται ακόμη τα ερείπια από τα σπίτια και τους νερόμυλους του χωριού Μούσες ή Μούσι. Στο χωριό αυτό συναντάμε τους πέντε νερόμυλους που εκμεταλεύονταν τα άφθονα νερά της περιοχής. Εδώ έφερναν τα σιτηρά τους για άλεσμα οι κάτοικοι των τριγύρω χωριών, ως την δεκαετία του 1950, που η σύγχρονη τεχνολογία παραγκώνισε τον παραδοσιακό τρόπο αλέσματος.
Μουσείο Νερού και Υδροκίνησης Ζάκρου 
Κοντά στις κατάφυτες Πηγές της άνω Ζάκρου μπορούμε να επισκεφτούμε το μουσείο Νερού και Υδροκίνησης, το οποίο στεγάζεται σε τρεις αναστηλωμένους νερόμυλους από το 2007. Είναι χαρακτηριστικό ότι ολόκληρη η περιοχή ως τις αρχές του 20ου αιώνα εξαρτιόταν από τη Ζάκρο, καθώς εδώ υπήρχαν 11 νερόμυλοι.
