Πεδιάδας

Ο ναός της Παναγίας της Παντάνασσας (Κοίμηση Θεοτόκου) βρίσκεται σε μια κατάφυτη περιοχή βορειοδυτικά του Αβδού. Κτίστηκε το 1600 με δαπάνη του Νικόλαου Λυγίζου. Ο ναός φέρει πανέμορφο ανάγλυφο θύρωμα και αγιοθύριδο από μάρμαρο.

Το χωριό Αβδού παίρνει το όνομά του από τον Προφήτη Αβδιού. Στην τοποθεσία Λινές έχει αναστηλωθεί κατεστραμμένος ναός που πιστεύεται ότι ανήκε στον προφήτη Αβδιού και έχει λάβει το όνομά του. Ο ναός εορτάζει στις 19 Νοεμβρίου.

Στο κέντρο των Κουνάβων στέκεται ο όμορφος τρίκλιτος ναός της Παναγίας, του Μιχαήλ Αρχάγγελου και του Αγίου Χαραλάμπους, του πολιούχου του χωριού. Ο ναός φέρει τρεις ημικυκλικές αψίδες κι ένα αρκοσόλιο (ταφικό μνημείο) του 16ου αιώνα. Επίσης σώζονται δείγματα τοιχογραφιών.

Μέσα στους Κουνάβους υπάρχει ο τρίκλιτος βυζαντινός ναός αφιερωμένος στη Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, στον Άγιο Νικόλαο και στον Άγιο Δημήτριο, που είναι και ο καθεδρικός ναός του χωριού. Ο ναός αυτός μοναδικός στο είδος του, καθώς έχει στο κέντρο ένα μεγάλο τρούλο και γύρω απ' αυτόν τέσσερις μικρότερους σε σχήμα σταυρού.

Βόρεια από τους Κουνάβους, στη ρεματιά που συγκεντρώνει τα νερά της περιοχής πριν μετατραπεί στο μικρό φαράγγι των Κουνάβων, συναντάμε το ναό του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου. Ο ναός φέρει τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.

Ένα περίπου χιλιόμετρο νοτιοανατολικά του χωριού Σκαλάνι Ηρακλείου στην περιοχή που φέρει το τοπωνύμιο Αποσάμι βρίσκεται ότι σήμερα σώζεται από το μεσαιωνικό μοναστήρι του Αγίου Μηνά.

Πολύ κοντά στο Castel di Beto στις Μελέσες συναντάμε τον Βυζαντινό ναό του Αγίου Αντωνίου. Φέρει τοιχογραφίες (ίχνη) σε κακή κατάσταση.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου Κλειδά βρίσκεται σε μια όμορφη τοποθεσία κοντά στο Καταλαγάρι και ήταν καθολικό μικρού μοναστηριού που λειτούργησε κατά την Ενετοκρατία, πιθανώς ως μετόχι της μεγαλύτερης μονής. Το όνομα Κλειδάς πιθανώς προέρχεται από το επίθετο του κτήτορα ή του ιδιοκτήτη της γης.