Η Μονή Αγίας Ειρήνης είναι σκαρφαλωμένη σε απότομο βράχο σε υψόμετρο 260μ στους πρόποδες του όρους Βρύσινας, περίπου 5χλμ νότια του Ρεθύμνου. Είναι γυναικείο μοναστήρι κι ένα από τα παλαιότερα της Κρήτης, κτισμένο πριν το 1362, χρονολογία που αναφέρεται σε έγγραφο. Στο ίδιο σημείο προϋπήρχε τοιχογραφημένος ναός.
Κατά την Τουρκοκρατία η μονή συνέχισε την ακμάζουσα πορεία της χωρίς διακοπή, εκτός από τις περιόδους των μεγάλων επαναστάσεων. Μέχρι το 1990, όταν άρχισε η αναστήλωση της υπό την θητεία του Μητροπολίτη Θεοδώρου Τζεδάκη, η μονή ήταν ένα συνονθύλευμα από ερειπωμένα κτίρια. Σήμερα αποτελεί ένα από τα ομορφότερα μοναστήρια του νησιού, καθώς αναστηλώθηκε με ιδιαίτερη προσοχή και σύμφωνα με την αυθεντική μοναστηριακή αρχιτεκτονική της εποχής της. Μάλιστα, έχει βραβευτεί με ευρωπαϊκό βραβείο διατήρησης αρχιτεκτονικής.
Το μοναστήρι από μακριά θυμίζει φρούριο, περιτειχισμένο από τείχος. Στο κέντρο του περιβόλου βρίσκεται ο νεότερος ναός της Αγίας Ειρήνης, ενώ τριγύρω υπάρχουν τα κελιά των μοναχών, το παλιό ελαιοτριβείο, το παρεκκλήσι των μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, το μικρό μουσείο του μοναστηριού, η τράπεζα, τα εργαστήρια αγιογραφίας, κεντήματος και ραπτικής.
Το παλαιό καθολικό βρίσκεται έξω από το φρουριακό περίβολο, κατά τα δυτικά πρότυπα, σε ψηλότερο σημείο του βράχου σε σχέση με το υπόλοιπο συγκρότημα. Είναι τρίκλιτος ναός αφιερωμένος στην Αγία Ειρήνη, στην Αγία Αικατερίνη και στην Αγία Ευφημία. Ο ιδιότυπος αυτός ναός ανακατασκευάστηκε το 1755 σε τρουλαίο χωρίς τύμπανο, ενώ η βόρεια και δυτική πλευρά του έχει λαξευτεί στο φυσικό βράχο.
Χρονολόγιο
- 961-1204: Ιδρύεται η μονή της Αγίας Ειρήνης κοντά στο Ρέθυμνο.
- 1362: Ενετικό έγγραφο μαρτυρεί την ύπαρξη της μονής Αγίας Ειρήνης κοντά στο Ρέθυμνο.
- 1821: Μετά την επανάσταση, το μοναστήρι έρχεται σε φάση παρακμής και καταστρέφεται
- 1844: Τη διαχείριση της Mονής αναλαμβάνει η Επιτροπή των Σχολείων, η οποία μεριμνάει και για όλες τις ανάγκες της.
- 1866: Η μονή αναφέρεται ως μετόχι της μονής Χαλεβή και δέχεται μεγάλες καταστροφές από τους Τούρκους.
- 1870: Η διαχείριση της μονής περιέρχεται στην τοπική Χριστιανική Δημογεροντία.
- 1871: Ζωγραφίζεται η φορητή εικόνα της Aγίας Eιρήνης, δια χειρός Iωάννου Σταθάκη στο καθολικό της μονής.
- 1895: Ο επίσκοπος Ιερόθεος Πραουδάκης ή Mπραγουδάκης ιδρύει Ιερατική σχολή στο χώρο της μονής.
- 1897: Κατά την τελευταία επανάσταση του 1897-8, οι Τούρκοι καταδιώκουν τον διευθυντή της σχολής και πυρπολούν τη μονή. Η μονή ερειπώνεται για έναν αιώνα.
- 1900: Η ερειπωμένη μονή κρίνεται διαλυτέα και τυπικά.
- 1903: Το συγκρότημα γίνεται μετόχι της μονής Αρσανίου.
- 1925: Οι εκτάσεις της μονής παραχωρούνται σε έφεδρους πολεμιστές.
- 1989: Ο μητροπολίτης Θεόδωρος Τζεδάκης ξεκινάει την αναστήλωση της μονής.
- 1991: Η μονή Χαλεβή γίνεται μετόχι της Αγίας Ειρήνης.
- 1994: Εγκαινιάζεται το παρεκκλήσι των μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, κτισμένο στη θέση του παλαιού ελαιοτριβείου.
- 1995: Η αναστηλωμένη μονή βραβεύεται με το ετήσιο βραβείο διατήρησης και ανακαίνισης αρχιτεκτονικών μνημείων Europa Nostra.
What is near me?