Νησίδα Ψείρα
Τοιχογραφία από την Ψείρα (Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου)
Η Νήσος Ψείρα είναι μια μικρή ακατοίκητη νησίδα, 1 μίλι απέναντι από την παραλία του Θόλους Καβουσίου, στο βορειοανατολικό άκρο του κόλπου του Μεραμπέλου. Στην Ψείρα έχει εντοπιστεί μινωικός οικισμός 15-20 στρεμμάτων, ένας από τους σπουδαιότερους στην Κρήτη. Το όνομα Ψείρα το νησί το παίρνει από το σχήμα του νησιού που θυμίζει το γνωστό παράσιτο. Είναι αξιοσημείωτο ότι σε κοντινή απόσταση (απέναντι από την Παχειά Άμμο) υπάρχει μια μικρή νησίδα που οι ντόπιοι ονομάζουν Κόνιδα (αυγό ψείρας) και στο Μόχλος υπάρχει ένα άλλο νησάκι με όνομα Ψύλλος.
Το σημαντικότερο στοιχείο της Ψείρας, όπως έχει ήδη αναφερθεί, είναι τα ερείπια μιας μικρής μινωικής πόλης του 1700πΧ- 1450πΧ σε μια μικρή χερσόνησο στη νότια πλευρά του νησιού,στην τοποθεσία Θολάρια. Η πόλη, παρότι αρκετά μικρή, φαίνεται ότι κατοικούνταν από οικογένειες εμπόρων, τεχνιτών, ψαράδων και ναυτικών που ήταν όλες πλούσιες και διατηρούσαν επαφές με όλη τη Μεσόγειο. Πιθανόν να ασχολούνταν με το εμπόριο της φυσικής χρωστικής πορφύρας, όπως και στη νήσο Λεύκη.
Οι πρώτες ανασκαφές στην Ψείρα έγιναν από την ομάδα του αμερικάνου αρχαιολόγου Richard Seager το 1908. Στον αρχαιολογικό χώρο έχουν εντοπιστεί οικίες, πλατεία, ιερό, νεκροταφείο ενώ δεν έχει εντοπιστεί κάποιο ανάκτορο. Τα πλούσια ευρήματα που έχουν έρθει στο φως υποδεικνύουν ότι οι κάτοικοι της Ψείρας ήταν πλούσιοι. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν ένας αμφορέας, διακοσμημένος με κεφαλές βοδιών και κλάδους ελαίας και μια τοιχογραφία με δύο Μινωίτισες, ντυμένες με εντυπωσιακά φορέματα, που συζητούν μεταξύ τους. Επίσης, τριγύρω από την Ψείρα υπάρχουν αρχαία ναυάγια, γεγονός που έχει προσελκύσει κατά το παρελθόν δύτες αρχαιοκάπηλους.
Ευχαριστούμε θερμά το Λεωνίδα Κλώντζα για τις φωτογραφίες
