Ναός Αγίων Αποστόλων στο Λυγαρά Καβουσίου
Στη γειτονιά Λυγαράς του ιστορικού χωριού Καβούσι βρίσκεται ο εντυπωσιακός βυζαντινός ναός των Αγίων Αποστόλων. Ο Λυγαράς οφείλει το όνομά του στο υδρόφιλο φυτό λυγαριά που υπάρχει εκεί επειδή στο σημείο αυτό υπήρχε μια μικρή πηγή νερού (καβούσι) από όπου έπαιρνε νερό όλο το χωριό. Ο Λυγαράς είναι η πιο παλιά γειτονιά όλου του χωριού το οποίο στο διάβα των αιώνων αναπτύχθηκε οικιστικά περιμετρικά της μικρής πηγής.
Ο ναός των Αγίων Αποστόλων αποτελεί το στολίδι και το καμάρι των κατοίκων της γειτονιάς λόγω της παλαιότητάς του και των μοναδικής ομορφιάς αγιογραφιών που έχει. Πρόκειται για ένα μονόχωρο καμαροσκέπαστο και πραγματικά κατάγραφο ναό που χρονολογείται ανάμεσα στο 1200 -1250. Παρά τους τόσους αιώνες όμως ζωής που μετρά οι αγιογραφίες που στολίζουν κάθε εκατοστό του διατηρούνται σε αρκετά καλή κατάσταση και η επέμβαση της αρχαιολογίας έχει βοηθήσει, έτσι ώστε να μπορεί να τις θαυμάσει ο επισκέπτης απαλλαγμένες από τα άλατα και τα σημάδια διάβρωσης που θαμπώνουν τις παλιές αγιογραφίες στα περισσότερα βυζαντινά εκκλησάκια της Κρήτης.
Η θεματολογία τους είναι ενδιαφέρουσα και περιέχει αρκετές παραστάσεις από την Παλαιά Διαθήκη, 13 διαφορετικές παραστάσεις που εκπροσωπούν όλο τον κύκλο της ζωής του Χριστού αλλά και εντυπωσιακές εικόνες της Παναγίας της γαλακτοτροφούσας στη γέννηση του Χριστού στο νότιο τοίχο και των Τριών Παίδων εν Καμίνω στο νότιο τοίχο του ιερού. Υπάρχουν ακόμα σκηνές κολασμένων στη Δευτέρα Παρουσία, όπου ο κάθε ένας αμαρτωλός πληρώνεται σύμφωνα με την αμαρτία που έκανε. Το εντυπωσιακό στην περίπτωση των Αγίων Αποστόλων είναι ότι υπάρχουν δύο στρώματα αγιογράφησης το παλιότερο του 14ου αιώνα και το νεότερο του 15ου αιώνα που έχει καλύψει το πρώτο.
Η περιοχή που βρίσκονται οι Αγίοι Αποστόλοι είναι προσβάσιμη μονάχα με τα πόδια, αφού περιπλανηθούμε στα πολύ στενά σοκάκια του χωριού που θυμίζουν λαβύρινθο. Ενώ όμως είναι κτισμένος μέσα στα στενά σοκάκια, ο ναός έχει εξωτερική ευρύχωρη αυλή με θέα κάτω στον κάμπο του Καβουσίου και τη θάλασσα. Λίγα μέτρα πάνω από το ναό εντοπίζουμε ακόμα και σήμερα ότι έχει απομείνει από το Βυζαντινό τείχος που είχε το χωριό στην γειτονιά του Λυγαρά που δείχνει πόσο μεγάλη σημασία είχε ο τόπος για τους Βυζαντινούς.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
