Παρελθόν

Στο Σέλινο (η περιοχή της Παλαιόχωρας) κτίσθηκαν Κουλέδες στη Σούγια, στο Μπουκελάσι, στο Κουστογέρακο, στην Κεφάλα Ροδοβανίου, στον Σταυρό Καντάνου, στο Μουστάκο, στο Σπανιάκο και στις Βίγλες. Ο Κούλες του Σπανιάκου ήλεγχε τις χαράδρες, τα περάσματα και τις κορυφές που υψώνονταν τριγύρω, ενώ στα νότια απλώνεται ο Λιβυκό. Υπήρξε σημαντικός παράγοντας για την κατάπνιξη της επανάστασης του 1866-1869.

Στη δυτική πλευρά του όρους Ρομανάτη βρίσκεται η θέση του παλιού οικισμού της Ρουκάκας (Χρυσοπηγής) Σητείας. Χτισμένος σε ψηλή θέση με απίστευτη θέα στον εύφορο κάμπο όπου συναντάμε το σημερινό χωριό που έχτισαν οι κάτοικοι όταν εγκατέλειψαν το παλιό αλλά και στη Θρυπτή και στα Όρη Σητείας ο παλιός οικισμός μπορούσε οπτικά να ελέγχει τα δύο ορεινά περάσματα από την Νότια πλευρά της επαρχίας Σητείας στη βόρεια.

Ένα όμορφο κι άγνωστο πέτρινο γεφύρι με ένα τόξο που γεφυρώνει τις δύο όχθες του Πλατύ Ποταμού ανάμεσα στα χωριά Ορνέ και Αγία Παρασκευή, η οποία κάποτε συνέδεε την επαρχία του Αγίου Βασιλείου με την επαρχία Αμαρίου.

Ο Πύργος του Αγίου Γεωργίου Σητείας βρισκόταν στο ομώνυμο χωριό της επαρχίας, που ονομαζόταν τότε Τουρτούλοι. Ήταν η κατοικία του ορντακαγασή (Τούρκαλβανού διοικητή) τη Σητείας, Ιμπραήμ Αφεντάκη ή Αφεντακάκη και ήταν ολόκληρο μέγαρο με μεγάλη αυλή και φυλακές.

Ιδρύθηκε το 2006 από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων και στεγάζεται στο παλαιό Δημοτικό Σχολείο Νεροκούρου, 4 χλμ νότια της πόλης των Χανίων.

Το βορειότερο έδαφος της νήσου Κρήτης είναι το Ακρωτήριο της Σπάθας στα Χανιά. Αυτό το στρατηγικό σημείο δε θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο στους Γερμανούς κατακτητές κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίοι εγκατέστησαν ένα μεγάλο σύμπλεγμα από πολυβόλα, οχυρωματικά έργα, κανόνια, παρατηρητήρια, στοές, κλπ τα οποία στοιχειώνουν ακόμη την απόμερη αυτή περιοχή.

Το μικρό Βλέρωμα με τον προστάτη του τον Άη Γιάννη που ακόμα στέκει στην άκρη του σε αντίθεση με τα σπίτια του. Περπατώντας ανάμεσα στα σοκάκια του και στα χαλάσματα κάθε φορά ερχότανε στο μυαλό μου όλο και πιο έντονα η κουβέντα του φίλου μου Γιώργη Σταματάκη για όλα αυτά τα άγνωστα διαμάντια που κρύβουν οι Μέσες του Ηρακλείου: Αρχιτεκτονική του Φόβου.

Οι περισσότεροι επισκέπτες του Λουτρού Σφακίων γνωρίζουν για το φρούριο κούλες που ακόμη και σήμερα δεσπόζει μισοερειπωμένος πάνω από το χωριό, αλλά αγνοούν την ύπαρξη ενός δεύτερου φρουρίου το οποίο είναι πολύ εύκολα προσβάσιμο. Το φρούριο της Καστέλλας βρίσκεται νότια του χωριού και δίπλα στο λιμάνι όπου δένουν τα μεγάλα πλοία από τη Χώρα Σφακίων.