Παρελθόν

Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Κριτσωτοπούλας βρίσκεται στο χωριό Κριτσά, της επαρχίας Μιραμπέλλου, και στεγάζεται στο αυθεντικό σπίτι της Ροδάνθης (Κριτσωτοπούλας), αναβιώνοντας τη συγκλονιστική της ιστορία.

Η περιφέρεια του χωριού Φόδελε είναι γεμάτη από Κουλέδες (κουλές = φρούριο στα Τουρκικά), έχει δε τους περισσότερους από κάθε άλλο χωριό της Κρήτης, πράγμα που δηλώνει την στρατηγική θέση της περιοχής. Ο γνωστότερος είναι κτισμένος στο λόφο Κάστελο δυτικά του όρμου (πάνω από το σημερινό ξενοδοχείο Fodele beach), που επιτηρούσε τη θάλασσα.

Η συλλογή αποτελείται από καθημερινά αντικείμενα του Κρητικού παρελθόντος, που δωρήθηκαν από τους κατοίκους. Κατά καιρούς διοργανώνονται εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, που παντρεύουν το παραδοσιακό με το σύγχρονο στοιχείο με μοναδικό τρόπο.

Ερείπια που μαρτυρούν ζωή μέσα σε τούτη την ερημιά που τηνε δέρνουνε όλοι οι αέρηδες. Καμάρες και αγκωνάρια μαζί με καμαρωτά τζάκια με τις πελεκημένες σιδερόπετρες τους να δείχνουν το μεγαλείο που πέρασε. Αλώνια με έρημους σήμερα γυραλωνίτες που πια δεν μετράνε τους κύκλους του θεριστή. Όσες πέτρες και αν έκλεψαν οι περαστικοί τυχοδιώκτες από εδώ πάλι απόμειναν μερικές να δηλώνουν το δικό τους παρόν

Ένας Ενετικός Πύργος υπήρχε στους Σταμνούς Πεδιάδας, διώροφος και με πολεμίστρες στον δεύτερο όροφο. Βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση και χρησιμοποιείται ως κατοικία.

Στο ανατολικό άκρο της κοιλάδας του Αμαρίου ήταν κτισμένοι δύο Κουλέδες, του Βαθειακού και της Λοχριάς. Ο Κούλες του Βαθειακού, κτισμένος πάνω στον λόφο που βρίσκεται νότια από το χωριό, εξυπηρετούσε διπλό σκοπό.

Το ορεινό Σέλινο είναι μία από τις πιο πράσινες, πιο όμορφες και ταυτόχρονα πιο άγνωστες περιοχές όλης της Κρήτης. Μία από αυτές τις περιοχές που σχεδόν κανείς δεν ξέρει και δεν επισκέπτεται ποτέ αλλά και ούτε φαντάζεται ότι υπάρχουν είναι το Καλογέρου. Το Καλογέρου είναι ένα έρημο χωριό όπου κανείς πια δε ζει.

Όπως σε δεκάδες μέρη της Κρήτης, έτσι και στην ευρύτερη περιοχή του Κόκκινου Χωριού οι Γερμανοί κατακτητές κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κατασκεύασαν διάφορες γαλαρίες και πολυβολεία. Η τοποθεσία που επιλέχτηκε για την σημαντικότερη εξ αυτών ήταν ο λόφος της Δραπανοκεφάλας που είχε τον οπτικό έλεγχο της εισόδου της Σούδας, που αποτέλεσε ανέκαθεν το σπουδαιότερο λιμάνι του νησιού.