Παρελθόν

Δυτικά του χωριού Τύλισος της επαρχίας Μαλεβιζίου υψώνεται το βουνό Πύργος με την κορυφή του στα 684μ. Στη θέση της απόκρημνης κορυφής εντοπίστηκε από τον αρχαιολόγο Στυλιανό Αλεξίου το 1963 ένα από τα σημαντικότερα Μινωικά Ιερά Κορυφής της Κεντρικής Κρήτης. Εδώ βρέθηκαν λατρευτικά ειδώλια και λίθινα κέρατα, ενώ ήρθε στο φως και ορθογώνιο κτίσμα διαστάσεων 13μ x 4,50μ.

Στην ευρύτερη περιοχή του χωριού Αλίκαμπος Χανίων συναντάμε αρκετά σπήλαια λόγω του ασβεστολιθικού γεωλογικού υπόβαθρου που έχει το χωριό. Ένα από αυτά τα σπήλαια είναι και το Φουρνί που βρίσκεται μέσα στο χωριό και κοντά σε σπίτια. Το Φουρνί σε αντίθεση με τα υπόλοιπα σπήλαια της περιοχής δεν διεκδικεί δάφνες σαν σπήλαιο πλούσιο σε φυσική ομορφιά και διάκοσμο αφού είναι πραγματικά φτωχό. Διεκδικεί όμως τον τίτλο του πιο φορτωμένου σε ιστορία σπηλαίου της περιοχής.

Στο χωριό Ποταμίδα της επαρχίας Κισάμου βρίσκεται ο νερόμυλος της οικογένειας Καλογρίδη. Ο νερόμυλος αναστηλώθηκε το 2013 από τους κατοίκους της περιοχής και κατέστη και πάλι λειτουργικός.

Το φρούριο της Ρόκκας είναι κτισμένο πάνω στον απότομο λόφο Τρουλί πάνω από το χωριό Ρόκκα της επαρχίας Κισάμου. Αποτελεί οχυρό της Βυζαντινής περιόδου που κτίστηκε πιθανότατα μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά το 961 στη θέση παλαιότερου οχυρώματος της Ρωμαϊκής εποχής.

Πάνω στο δρόμο που ενώνει τους Βώρους με το ανάκτορο της Φαιστού και δίπλα στις όχθες του Γεροπόταμου, συναντάμε τον ερειπωμένο νερόμυλο της περιοχής που οι ντόπιοι ονομάζουν Γεροντόμυλο. Λέγεται ότι η περιοχή γύρω από το μύλο ήταν αγαπητή στο συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη, που συχνά διέμενε στην οικογένεια Στεφανίδη στους Βώρους.

Το φρούριο Καστέλλι Πεδιάδας δεν ήταν χτισμένο πάνω σε κάποιο ύψωμα, αλλά στην κορυφή ενός μικρού λόφου μέσα στην πεδιάδα. Είχε κυρίως διοικητική σημασία, αφού ήταν έδρα διοικητικών και στρατιωτικών αρχών.

Στην τοποθεσία Πύργος του χωριού Γεράνι και μέσα στα όρια ιδιωτικής περιουσίας βρίσκεται ότι απομένει σήμερα από τον τετραώροφο Πύργο του Γερανίου. Ο μικρός πύργος πιστεύεται ότι λειτούργησε σαν μια Μεσαιωνική φρυκτωρία, για να μεταφέρονται μηνύματα με φωτιά σε άλλους πύργους της επαρχίας Ρεθύμνου.

Το Πανωκάστρι ή Πάνω Καστέλι βρίσκεται σε βραχώδη ισχυρή θέση πάνω από το χωριό Καστρί Μυλοποτάμου. Το Καστρί ανήκε στην οικογένεια των αρχοντορωμαίων Καλλέργηδων από το 1341. Οι Καλλέργηδες έλαβαν μέρος στην αποστασία του Αγίου Τίτου (1363-1366)