Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης με πληθυσμό κοντά στις 200.000. Το Ηράκλειο στεγάζει τις κεντρικές υπηρεσίες και τους μεγαλύτερους επιστημονικούς οργανισμούς της Κρήτης και αποτελεί το εμπορικό κέντρο του νησιού, με το μεγαλύτερο λιμάνι και το αεροδρόμιο.
Από μια πανέμορφη παραδοσιακή πόλη με μοναδικά Ενετικά και Οθωμανικά μνημεία στις αρχές του 1900, όπως άρμοζε σε μια από τις ιστορικότερες πόλεις της Μεσογείου, το Ηράκλειο δυστυχώς μετατράπηκε σε μια άναρχα δομημένη πόλη πνιγμένη στον μπετόν, χάνοντας σχεδόν στο σύνολο της την αριστοκρατική της αίγλη. Σε αυτό συνετέλεσε σαφώς η ανάγκη για γρήγορη επέκταση της πόλης για την εγκατάσταση των προσφύγων μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, αλλά και η προσπάθεια «εκμοντερνισμού» της, μετατρέποντας τα υπέροχα παλιά κτίρια σε πολυκατοικίες.
Ωστόσο ακόμη και σήμερα ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να πάρει μια γεύση από την λαμπρή εικόνα του παρελθόντος, ενώ κι ο ντόπιος αν ψάξει λίγο θα εκπλαγεί με τις άγνωστες γωνιές του Ηρακλείου και την ιστορία που κρύβουν από πίσω τους. Η ιστορία του Ηρακλείου ξεκινάει από τη Μινωική εποχή, καθώς βρίσκεται στην τοποθεσία του αρχαίου Ηρακλείου, επίνειο του θρυλικού ανακτόρου της Κνωσού. Ωστόσο η πόλη στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το παλιό κέντρο της, κτίστηκε το 824 από τους Άραβες, στη συνέχεια επεκτάθηκε και ισχυροποιήθηκε με τείχος από τους Ενετούς και τους Τούρκους, αποτελώντας το Μεγάλο Κάστρο του Χάνδακα. Το σημερινό όνομα του το πήρε μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους το 1898.
Η ακατοίκητη σήμερα νήσος Δία ή Ντία βρίσκεται 7 μίλια βορειοανατολικά του Ηρακλείου. Αποτελεί προστατευόμενη περιοχή Natura, λόγω της πολύ σημαντικής βιοποικιλότητας που συναντάει κανείς στο νησί. Το νησί δεν έχει καθόλου υποδομές και είναι ανέγγιχτο από την ανθρώπινη παρέμβαση.