Κρυφό Σχολειό Άη Γιώργη στους Μεσελέρους
Στην περιοχή Κάτω Πρίνα ανάμεσα στα χωριά Πρίνα και Μεσελέροι Λασιθίου βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου, ο επονομαζόμενος και Κρυφό Σκολειό. Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου είναι πολύ καλά κρυμμένος σε μια πλαγιά ανάμεσα σε πολύ πυκνή βλάστηση από θάμνους, δέντρα και καλλιέργειες.
Από μακριά εκείνο που προδίδει την ύπαρξη του ναού στην πυκνόφυτη αυτή περιοχή είναι κάμποσα αιωνόβια κυπαρίσσια που δηλώνουν την ύπαρξη ναού ή μοναστηριού. Σε πολύ μικρή απόσταση από τον ναό υπάρχει μια πηγή νερού με πλούσια παροχή νερού που για αιώνες τώρα ποτίζει τις καλλιέργειες της περιοχής και τα περβόλια με τις πορτοκαλιές και τις μανταρινιές που διαθέτει ο τόπος. Η μεταφορά του νερού γινόταν με από τα παλιά χρόνια με καταπότη που περνά ακριβώς μπροστά από την εκκλησία. Λίγα μέτρα ανατολικά του ναού σε μία από τις πολλές πεζούλες της περιοχής υπάρχει μια αιωνόβια ελιά από τις πιο άγνωστες της Κρήτης με εντυπωσιακά μεγάλο κορμό.
Την κρυφή αυτή τοποθεσία του ναού επέλεξαν σύμφωνα με την παράδοση οι υπόδουλοι Κρήτες στα χρόνια της Τουρκοκρατίας για να λειτουργήσουν κρυφό σχολειό, όπου μάθαιναν τα παιδιά της περιοχής λίγα γράμματα. Ο ναός, παρότι παλιός, δεν έχει στο εσωτερικό του αγιογραφίες, ούτε ποτέ έτυχε συντήρησης ή κάποιου είδους προβολής και παραμένει εντελώς άγνωστος. Το γεγονός όμως ότι συνδέθηκε με την ύπαρξη κρυφού σχολειού τον καθιστά πολύ σημαντικό για την ιστορία ολόκληρης της περιοχής. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει ένα μικρό πέρασμα στο εσωτερικό του υποσκαμμένου βουνού, όπου δημιουργείται μία κρυφή αίθουσα. Η αίθουσα αυτή με την πανέμορφη θολωτή σκεπή με σειρά από πέτρινες καλοσχηματισμένες καμάρες υπήρξε η αίθουσα της διδασκαλίας κι όχι ο ίδιος ο ναός. Σύμφωνα με την παράδοση, η αίθουσα αυτή είχε 100+1 καμάρες αλλά καταστράφηκαν, δεν αποτελεί όμως αληθινό γεγονός η διήγηση αυτή που συναντάμε σε πολλά μνημεία της Κρήτης. Η αίθουσα είχε και δεύτερη κανονική έξοδο πίσω από το ναό κι έτσι σε περίπτωση προδοσίας ή εντοπισμού τους από τους Τούρκους είχαν δεύτερη επιλογή διαφυγής. Στον εξωτερικό χώρο του ναού δεσπόζει ένα αιωνόβιο κυπαρίσσι, ενώ στην δεξιά πλευρά υπάρχουν ερείπια από παλιά κτίσματα που ίσως υπήρξαν κελιά ή απλά κάποιοι βοηθητικοί χώροι του ναού.
Ο εντοπισμός του ναού δεν είναι εύκολος για κάποιον που δεν ξέρει την περιοχή και η πρόσβαση γίνεται από ένα πρόχειρο χωματόδρομο που ξεκινά από το δρόμο που ενώνει την Πρίνα με τους Μεσελέρους.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
