Ναός Αγίου Ιωάννη στο Κεφάλι Μυλοποτάμου
Ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στους Αγίους που τιμούνται στην Κρήτη κατέχει ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος με αποτέλεσμα να υπάρχουν πραγματικά πολλοί ναοί που τιμούνται στο όνομά του. Συγκεκριμένα ο Άγιος Ιωάννης είναι ο δεύτερος κατά σειράν τιμώμενος άγιος μετά τον Άγιο Γεώργιο, στο όνομα του οποίου είναι αφιερωμένοι περισσότεροι ναοί από κάθε άλλο άγιο (άνδρα). Στις 29 του Αυγούστου η εκκλησία γιορτάζει την Αποτομή της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και είναι και η ημέρα που πανηγυρίζουν οι περισσότεροι ναοί του. Ό Άγιος Ιωάννης αυτή την ημέρα αποκαλείται ριγολόγος από την δοξασία που υπήρχε παλιότερα ότι έπιανε ρίγος όποιον δεν τηρούσε την πρέπουσα νηστεία κατά την ημέρα αυτή.
Ένα από τα πολλά εκκλησάκια που είναι αφιερωμένα στον Άγιο Ιωάννη, αλλά παραμένει εντελώς άσημο και με ελάχιστους επισκέπτες, βρίσκεται πάνω στον δρόμο που ενώνει τα χωριά Επισκοπή και Κεφάλι Μυλοποτάμου Ρεθύμνου. Ο Άγιος Ιωάννης στέκεται ακριβώς την άκρη του δρόμου και με την πρώτη ματιά δείχνει να έχει το σχήμα και την όψη ενός νέου σχετικά ναού κατασκευασμένου στον εικοστό αιώνα.
Μπαίνοντας όμως κάποιος στο εσωτερικό του ανακαλύπτει την αλήθεια, η οποία είναι ότι ο αρχικός ναός είναι πραγματικά πάρα πολύ παλιός, κτισμένος μάλλον κατά την ύστερη βυζαντινή εποχή. Στην βάση του νότιου τοίχου του ακόμα και σήμερα σώζεται η απόληξη των αγιογραφιών που κάποτε κοσμούσαν τον ναό, ο οποίος ήταν κατάγραφος. Στην πορεία του χρόνου ο ναός κατέρρευσε από άγνωστη μέχρι σήμερα αιτία και έμεινε ερειπωμένος χωρίς οροφή. Με τα χρόνια ξεχάστηκε και ο άγιος που τιμούνταν ο ναός παλιότερα. Το 1968 όμως με την συνδρομή «ευσεβών χριστιανών», όπως μας πληροφορεί η ενημερωτική μαρμάρινη επιγραφή ο ναός ξανακτίστηκε και σκεπάστηκε με οροφή.
Κατά την ίδια χρονιά αποφασίστηκε ο άγνωστος μέχρι τότε ναός να τιμάται στο όνομα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, γεγονός καθόλου τυχαίο, αφού στην επαρχία Μυλοποτάμου, ο άγιος τιμάται ιδιαίτερα και συναντάμε πολλούς ναούς αφιερωμένους σε αυτόν. Από τον αρχικό ναό σώζεται και η πολύ όμορφη πόρτα του από λαξευμένη ντόπια πέτρα. Όπως και το πολύ μικρό δείγμα των αρχικών τοιχογραφιών του.
Ψηλότερα στους τοίχους του ναού σώζονται ακόμα στην σειρά τα κεραμικά ηχεία εντοιχισμένα μέσα στους τοίχους, τα οποία έδιναν καλύτερη ηχητικό αποτέλεσμα στο εσωτερικό του ναού, αφού δεν υπήρχαν τότε τα σύγχρονα μηχανήματα. Το τέμπλο του ναού είναι αρκετά λιτό ενώ στην ανατολική του πλευρά έχει και ένα ιδιαίτερο αγιοθύριδο.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης
