Στα Ανώγεια Ρεθύμνου, λίγο μετά το οροπέδιο της Νίδας, στη βόρεια πλευρά του Ψηλορείτη βρίσκεται η τοποθεσία Βαθύ Λακκί. Είναι πάνω στο δρόμο που οδηγεί στο ερειπωμένο χιονοδρομικό κέντρο του Ψηλορείτη. Το όνομά του σημαίνει βαθύς λάκκος επειδή δημιουργείται στην περιοχή ένα μικρό ίσιωμα με λίγο χώμα στο κατά τα άλλα άγονο περιβάλλον της περιοχής. Το σημείο αυτό επέλεξαν οι Ανωγειανοί βοσκοί από τα πολύ παλιά χρόνια να χτίσουν ένα πανέμορφο μιτάτο με όλους τους βοηθητικούς χώρους που το συνοδεύουν για να μαντρίζουν τα αιγοπρόβατά τους τους καλοκαιρινούς μήνες που έβγαζαν τα κοπάδια τους σε τόσο ψηλά βοσκοτόπια.
Το Βαθύ Λακκί χρησιμοποιούνταν μονάχα τους καλοκαιρινούς μήνες επειδή βρίσκεται σε υψόμετρο πάνω από 1600 μέτρα και το χειμώνα σκεπάζεται όλη η περιοχή από πυκνό χιόνι. Η αρχιτεκτονική του μιτάτου στο Βαθύ Λακκί, όπως και όλων των μιτάτων του Ψηλορείτη είναι αρχέγονη και φέρνει στο νου τους μινωικούς θολωτούς τάφους και ανάμεσα στις πέτρες δεν έχει χρησιμοποιηθεί κάποιο συνδετικό υλικό. Η κατασκευή του θόλου βασίζεται στην αλληλοστήριξη της μίας πέτρας με την άλλη κι έτσι το κτίριο δεν έχει καταρρεύσει μέσα στα χρόνια που έχουν παρέλθει από την κατασκευή του. Ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο που έχει όλη η ευρύτερη περιοχή είναι οι μωβ στρώσεις του πλακώδους ασβεστόλιθου που δίνουν ένα μοναδικό χρώμα στο βουνό.
Κείμενο - Φωτογραφίες Χριστόφορος Χειλαδάκης