Αρχιτεκτονική

Είναι ένα από τα πολλά χωριουδάκια της περιοχής που σήμερα είναι εντελώς έρημα και αφημένα στη φθορά του χρόνου. Ο τελευταίος κάτοικος του Δράκου έφυγε το 1979 και από τότε έφυγε και η ζωή από τα σπίτια του οικισμού που αποτελεί πρότυπο αγροτικού οικισμού με πετρόχτιστα σπίτια με κεραμίδι, στενά δρομάκια, στέρνες για τη συλλογή βρόχινου νερού και διάσπαρτα αλώνια για το άλεσμα των σιτηρών.

Το γεφύρι που έχει το χωριό Κάτω Αστρακοί ονομάζεται Αστρακιανή Καμάρα και βρίσκεται λίγα μέτρα πιο κάτω από τα ερείπια του χωριού στις όχθες του Καρτερού ποταμού. Η Αστρακιανή Καμάρα είναι ένα υπέροχο και καλοδιατηρημένο μονότοξο, πέτρινο γεφύρι που χτίστηκε τον 16ο αιώνα και είναι από τα ομορφότερα της Κρήτης. Το γεφύρι αυτό κτίστηκε για να περνάνε απέναντι οι κάτοικοι του χωριού και οι διαβάτες τους χειμερινούς μήνες που το ποτάμι φουσκώνει.

Ένας από τους καλύτερα συντηρημένους νερόμυλους της επαρχίας Σητείας ο οποίος έφτασε μέχρι και τις μέρες μας και στέκει σε αξιοζήλευτη κατάσταση είναι ο νερόμυλος στις Χοχλακιές. Οι Χοχλακιές είναι ένα πολύ μικρό χωριουδάκι με ελάχιστους σήμερα κατοίκους στο ανατολικότερο άκρο της Σητείας μα και ολόκληρης της Κρήτης.

Το άνοιγμα της καμάρας που κατέρρευσε το 2018 ήταν 10 μέτρα τα οποία ακολουθούσε ελαφρώς ανηφορική προέκταση που χρησίμευε ως διάδρομος ανάβασης στο τόξο της καμάρας η οποία ήταν απίστευτα ανηφορική σε σχέση με τις άλλες γέφυρες της Κρήτης, με κλίση σχεδόν κατακόρυφη.

Μέσα στη ρεματιά που σχηματίζεται βορειοανατολικά της Συλάμου συναντάμε ίχνη από τη δεύτερη στη σειρά υδατογέφυρα από το επιβλητικό υδραγωγείο των Ενετών. Το υδραγωγείο μετέφερε τα νερά από τις πηγές των Αρχανών στο κέντρο της πόλης του Χάνδακα, του σημερινού Ηρακλείου. Δυστυχώς ελάχιστα σώζονται από τη γέφυρα.

Στο χωριό Κόξαρη Πεδιάδος Ηρακλείου υπάρχει ένα πολύ όμορφο και σύντομο σε διάρκεια μονοπάτι, ιδανικό για ένα σύντομο περίπατο στη φύση και μια μικρή απόδραση όχι μακριά από την πόλη. Το μονοπάτι αυτό ξεκινάει μέσα από τα γραφικά σοκάκια του χωριού και κινείται με κατεύθυνση νότια μέχρι τον τερματισμό του στην πηγή Μέσα Βρύση που είναι πολύ πλούσια σε νερό. Η Μέσα Βρύση και το νερό της έδιναν και δίνουν ζωή στην κοιλάδα της Κόξαρης και το μονοπάτι σε όλη την διαδρομή του ακολουθεί το νερό.

Το Βορί (ή Βορρί όπως το γράφει ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού) είναι ένα από τα πιο μικρά χωριουδάκια της Σητείας. Βρίσκεται πάνω σχεδόν στον άξονα που ενώνει την Σητεία με τις Λιθίνες από βορά προς νότο. Το Βορί σήμερα είναι σχεδόν εγκαταλειμμένο και ελάχιστοι άνθρωποι μεγάλης κυρίως ηλικίας ζουν ακόμα στα γραφικά πετρόχτιστα σπίτια του.

Στα Αστερούσια Όρη στο νότιο τμήμα του Ηρακλείου και λίγο πριν φτάσουμε στους Παρανύμφους και στον καταρράκτη του Αμπά συναντάμε τον Αμύγδαλο. Το όνομά του το χωριό το οφείλει στις αγριαμυγδαλιές που είναι γεμάτη η περιοχή. Ο Αμύγδαλος αποτελούσε από παλιά μια κοινότητα με τους Παρανύμφους και επειδή η απόσταση που χωρίζει τους δύο οικισμούς είναι πολύ μικρή φαντάζουν σαν δυο γειτονιές του ίδιου χωριού. Σήμερα έχει ελάχιστους κατοίκους και παραμένει σχεδόν έρημο με λιγοστούς ηλικιωμένους κατοίκους.