Φύση

Ο Ζιφιός (επιστ. Ziphius cavirostris) ή ραμφοφάλαινα είναι ένα μεγάλο κήτος, το οποίο απαντάται σχεδόν σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Έχουν παρατηρηθεί πολλές φορές ζιφιοί σε μέρη της Ελλάδας, με την Κρήτη να είναι ένα από αυτά. Ο ζιφιός έχει μήκος 5.5-7m και βάρος 3-6 τόνος. Το σώμα του είναι γεροδεμένο, με σκούρο καφέ ή γκρι χρώμα. Τρέφεται με κεφαλόποδα, κυρίως μεγάλα καλαμάρια και ζει σε θάλασσες με μεγάλα βάθη.

Στη νοτιοανατολική πλευρά του Αφέντη Χριστού πάνω από τα χωριά του Κάμπου της Εμπάρου στο νότιο Ηράκλειο συναντάμε το κατάφυτο από αμπέλια οροπέδιο της Εργάνου σε 900 μέτρα υψόμετρο. Τα νερά που μαζεύονται από τα χιόνια των γύρω πλαγιών και από τις πολλές πηγές της περιοχής δημιουργούν τον κυριότερο παραπόταμο του Αναποδάρη τον Μπαρίτη ποταμό ο οποίος αφού διασχίσει το οροπέδιο της Εργάνου δημιουργεί το άγριο φαράγγι της Εργάνου, γνωστό στους ντόπιους ως Ράι.

Ανατολικά του χωριού Βορίζα, στους πρόποδες του Ψηλορείτη, ξεκινάει ένα δασωμένο με πρίνους, άνυδρο φαράγγι που οδηγεί στο οροπέδιο της Νίδας και στο Ιδαίον Άντρον. Στην αρχή το φαράγγι είναι αρκετά απότομο με μικρούς καταρράκτες και κατακόρυφα πρανή στον κατακερματισμένο ασβεστόλιθο, σύντομα όμως ανοίγει διασχίζοντας μια περιοχή με μεγάλους πρίνους και πλούσια χλωρίδα στην οποία μπορεί να συναντήσει πολλά ενδημικά φυτά της Κρήτης.

Ανάμεσα στο Πλατάνι και στο αεροδρόμιο Σητείας υπάρχουν μεγάλες ακατοίκητες εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση και άγρια κοφτερά βράχια, στις οποίες δεν υπάρχουν ούτε δρόμοι. Η περιοχή αυτή διασχίζεται από αρκετά βαθιά ρέματα που καταλήγουν στη θάλασσα. Μέσα σε ένα από αυτά, στο Βαθύ Ποταμό, σχηματίζεται μια μικρή παραλία με άμμο που δυστυχώς επηρεάζεται έντονα από τους συχνούς βοριάδες και τα κύματα που μεταφέρουν σκουπίδια.

Το καταπράσινο φαράγγι των Βεδέρων ξεκινά από τον οικισμό Φρατζεσκιανά μετόχια, περνάει δίπλα από τον οικισμό Βεδέροι και καταλήγει στην παραλία του Γερανίου μετά από 7km.

Το φαράγγι του Έλιγκα είναι ένα μνημείο φυσικής ομορφιάς και βρίσκεται στη δυτική πλάγια της κορυφής του βουνού Κούπα της οροσειράς Δείκτη, κοντά στο χωριό Μηλιαράδω στην Έμπαρο. Είναι ουσιαστικά ένας ψηλός καταρράκτης με εννέα καταβάσεις, ιδανικός για canyoning, και με απίστευτους γεωλογικούς σχηματισμούς. Η υψομετρική διαφορά εισόδου – εξόδου είναι περίπου 230m.

Η πηγή της Φουντάνας βρίσκεται σε πολύ δασωμένο φαράγγι ανάμεσα στο Σκαλάνι και τους Κουνάβους. Στο σημείο που βρίσκεται δημιουργεί ένα μοναδικό καταρράκτη 6-7 μέτρων με όμορφα χρώματα. Δίπλα στην πηγή υπάρχει ο Βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου που φέρει ίχνη τοιχογραφιών της Ενετοκρατίας. Στο σημείο αυτό φτάνει χωματόδρομος που ξεκινάει στην τοποθεσία Βαθύς Ποταμός κοντά στο ναό του Αγίου Σώζοντα.

Ο Τάφκος στα Πετραδολάκια, είναι από τα πρώτα βάραθρα που εξερευνήθηκαν από Γάλλους σπηλαιολόγους τη δεκαετία του '70 και για μια δεκαετία θεωρούνταν το βαθύτερο σπήλαιο της Κρήτης. Αυτή τη στιγμή είναι το 2ο βαθύτερο στην περιοχή του Ψηλορείτη, μετά την Ταφκούρα.