Παρελθόν

Στην περιοχή της Φορτέτσας Ηρακλείου συναντάμε μια σωζόμενη υδατογέφυρα που ανήκε στο τεράστιο Ενετικό υδραγωγείο των 15χλμ που ξεκινούσε από το Γιούχτα και μετέφερε νερό ως τη Κρήνη των Λεόντων, στο κέντρο του Ηρακλείου. Πάνω στην καμάρα υπάρχει Ενετικό έμβλημα και επιγραφή.

Το Μουσείο Κρητικών Βοτάνων - Herbarium Jacques Zaffran, εγκαινιάσθηκε το 2008. Στεγάζεται σε κτήριο της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης και εκθέτει τα περίπου 9.000 βότανα της Συλλογής Κρητικών Βοτάνων, που πρόσφερε ο Γάλλος Καθηγητής της Βοτανικής Jacques Zaffran.

Το Μουσείο Χημείας Χανίων αποτελεί αναπαράσταση του Πρώτου Δημόσιου Χημείου της Ελλάδας που δημιουργήθηκε στα Χανιά και βρίσκεται στον 2ο όροφο του Γενικού Χημείου Χανίων. Δημιουργήθηκε το 1900, με διάταγμα της Κρητικής Πολιτείας, από τον χημικό Δρ Ιωάννη Βαμβακά με σκοπό την εποπτεία της δημόσιας υγείας.

Ένα από τα πιο όμορφα και γραφικά μιτάτα στην Κρήτη είναι το Μιτάτο του Κακιώρου. Το μιτάτο αυτό το συναντάμε στο Λιβαδιώτικο Αόρι ψηλά πάνω από το χωριό Λιβάδια Μυλοποτάμου στη Ρεθυμνιώτικη πλευρά του Ψηλορείτη. Βρίσκεται ακριβώς πάνω στο δρόμο που οδηγεί από τα Λιβάδια στο Λάκκο του Μυγερού και περίπου ένα χιλιόμετρο πριν από αυτόν. Βρίσκεται χτισμένο στα 1500 περίπου μέτρα υψόμετρο και αποτελεί ένα από τα ψηλότερα μιτάτα στην Κρήτη.

Το μουσείο αγροτικής ιστορίας και λαϊκής τέχνης στεγάζεται στον παραδοσιακό οικισμό Αρόλιθος από το 1999. Η συλλογή περιλαμβάνει αντικείμενα ιστορικού, λαογραφικού και εκκλησιαστικού χαρακτήρα.

Στη Νεάπολη, στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου, πάνω από το παλιό υδραγωγείο, βρισκόταν το κονάκι του γενιτσαρου Μασλούμ Καρακάση, που αποτελούσε και τον πύργο του. Είχε κατά την παράδοση 100 πόρτες, μια κεντρική (την πορτέλα) και 30 καμάρες. Η πορτέλα έκλεινε με τον τρόπο που κλείνει στην Κωνσταντινούπολη το κάστρο της Ρούμελης (Ρούμελη Χισάρ).

Το Λαογραφικό Μουσείο Σπηλίου στεγάζεται από το 2011 σε ένα διώροφο παραδοσιακό σπίτι του χωριού και ιδρύθηκε από το Σύλλογο Γυναικών του Σπηλίου. Στο ισόγειο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει πως ήταν ένα παραδοσιακό Κρητικό σπίτι, ενώ στον όροφο υπάρχει αίθουσα εκδηλώσεων.

Το φρούριο των Σφακίων (Castel di Sfacia or Sfachia) βρισκόταν στο λόφο Καστέλι, στην ανατολική άκρη της Χώρας Σφακίων και ήταν το τελευταίο που έκτισαν οι Ενετοί στην Κρήτη. Οικοδομήθηκε τον 15ο-16ο αιώνα πάνω σε Βυζαντινό «φρουρίδιο». Για πρώτη φορά αναφέρεται σε έγγραφα το 1526.