Το Κουφονήσι απότέλεσε οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο από τους Μινωϊκούς μέχρι και τους Ελληνορωμαϊκούς χρόνους και έρεισμα όλων των μεγάλων πόλεων της περιοχής. Όπως εξιστορείται και στην επιγραφή της «Διαιτησίας των Μαγνήτων» που σήμερα είναι εντοιχισμένη στην πρόσοψη του καθολικού της Μονής Τοπλού, υπήρχαν για οριακές διαφορές μεταξύ Ιτάνου και Ιεράπετρας και μια από τις βασικότερες ήταν η διεκδίκηση από την Ιεράπυτνα του νησιού Λεύκη.
Η Χρυσή μπορεί να θεωρηθεί ως παράδεισος για τους λάτρεις των απολιθωμάτων και της γεωλογίας. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεωλογικά αξιοθέατα του νησιού μπορείτε να δείτε ανατολικά της παραλίας Μπελεγρίνας όπου θα συναντήσετε χιλιάδες απολιθωμένα δίθυρα. Τα απολιθώματα αποτελούν μια λεγόμενη θανατοκοινωνία, δηλαδή νεκρά κοχύλια που συγκεντρώθηκαν εκεί ίσως από τα ρεύματα.
Η έρημος του Κουφονησίου είναι ένα πραγματικά αξιοπερίεργο φαινόμενο που συναντάται στο νησί πάνω και σε κανένα άλλο σημείο ολόκληρης της Ελλάδας. Και όταν μιλάμε για έρημο δεν εννοούμε τους αμμόλοφους που καλύπτουν ένα μεγάλο τμήμα της παραλιακής του ζώνης αλλά ένα σημείο στην ενδοχώρα του που δε μοιάζει καθόλου με το υπόλοιπο νησί.
Στο μέσο περίπου των νοτιοανατολικών ακτών του Κουφονησίου και σε ύψος 75 μέτρων βρέθηκε ένας Ρωμαϊκός ναός ο οποίος δυστυχώς έχει υποστεί εξοντωτική λεηλασία από τη λατόμευσή του (το 1920) για να κατασκευασθεί ο τεράστιος φάρος σε απόσταση λίγων μέτρων.
Η μεγαλύτερη παραλία στο Κουφονήσι βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, σε μια περιοχή που βλέπει μόνο … Αφρική! Υπέροχα νερά, βραχώδης βυθός για μάσκα και αφράτη άμμος για ρακέτες! Το μόνο πρόβλημα, όπως σε όλο το νησί, η έλλειψη σκιάς. Ψηλά από τις απότομες πλαγιές φαίνεται το κουφάρι του παλιού φάρου, που είναι κτισμένος στη θέση αρχαίου ναού.
Το μουσείο βρίσκεται στο Μετόχι (Σγουδιανά) κοντά στον Κόρφο της Γαύδου. Ιδρυτής και ιδιοκτήτης του είναι ο ιερέας Εμμανουήλ Μπικογιαννάκης ο οποίος με μεράκι έχει μαζέψει και εκθέτει όλα εκείνα τα είδη λαϊκής Γαυγιώτικης τέχνης, τα οποία αφορούσαν την κάθε είδους απασχόληση: του γεωργού.
Το Scoglio de Muflo των Ενετών, δηλαδή το νησάκι απέναντι από το Μόχλος φαίνεται ότι αποτέλεσε πολύ σημαντικό εμπορικό κέντρο και λιμάνι κατά την αρχαιότητα ως και τους Βυζαντινούς. Το νησί, που λέγεται και Ψύλλος (σε αντιδιαστολή με το μεγαλύτερο νησάκι Ψείρα στα δυτικά) αποτελεί αρχαιολογικό χώρο εδώ και πολλές δεκαετίες.