Οροπέδιο Καθαρό
Το Οροπέδιο του Καθαρού βρίσκεται στα Λασιθιώτικα Όρη, 26 χλμ νότια του Αγίου Νικολάου και 16 χλμ δυτικά της Κριτσάς, σε υψόμετρο 1150 μέτρων και στη σκιά της επιβλητικής κορφής Λάζαρος (2085μ). Τα νερά του οροπεδίου μεταφέρονται μέσω του πανέμορφου φαραγγιού του Χαυγά στο Οροπέδιο Λασιθίου. Το Καθαρό κατοικείται από ελάχιστους μόνιμους κατοίκους, αν και υπάρχουν αρκετές αγροικίες που ανήκουν στην κοινότητα της Κριτσάς. Επίσης, υπάρχουν αρκετές καλλιέργειες από πατάτες, μηλιές και αμπέλια που συντηρούν οι κάτοικοι της Κριτσάς. Στον οικισμό Αβδελιακό θα δείτε τον Άγιο Ιωάννη, ενώ στο δρόμο προς το Σελάκανο βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι του Αφέντη Χριστού, που εορτάζει στις 6 Αυγούστου.
Η πρόσβαση γίνεται μέσω της γραφικής Κριτσάς, κοντά στον Άγιο Νικόλαο, μέσω στενού ασφαλτοστρωμένου δρόμου που οδηγεί στο οροπέδιο και διασχίζει όμορφο πρινοδάσος. Αντίθετα, αν έχετε ψηλό όχημα αξίζει να έρθετε μέσω του δρόμου που ενώνει το Καθαρό με το Οροπέδιο Λασιθίου. Ένας τρίτος χωματόδρομος συνδέει το οροπέδιο με τις Μάλλες Ιεράπετρας και το Σελάκανο. Επίσης, τα κύρια ορειβατικά μονοπάτια που φτάνουν στο Καθαρό είναι το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 από το Οροπέδιο Λασιθίου, το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 από το Σελάκανο και το παλιό κανλντερίμι από την Κριτσά.
Στον οικισμό Αβδελιακό θα βρείτε λίγες ταβέρνες που μαγειρεύουν παραδοσιακά πιάτα και λειτουργούν όλο το καλοκαίρι. Αντίθετα, το χειμώνα που το Καθαρό είναι καλυμμένο συχνά με χιόνι, οι ταβέρνες ανοίγουν μόνο σε αργίες κι όταν ο καιρός το επιτρέπει. Επίσης, αξίζει να έρθετε στην γιορτή των βοσκών (το πρώτο Σαββατοκύριακο μετά το Δεκαπενταύγουστο), όταν το Οροπέδιο πλημμυρίζει από κόσμο που έρχεται να δει πως παράγεται το τυρί και η φρέσκια μυζήθρα και να απολαύσει τοπικές λιχουδιές εν συνοδεία παραδοσιακής μουσικής.
Το Καθαρό είναι ένα πανέμορφο τοπίο της Κρήτης, διαφορετικό από τα συνηθισμένα τουριστικά μέρη του νησιού. Το καλοκαίρι εδώ μπορείτε να βρείτε δροσιά, ακόμη και κατά τη διάρκεια καύσωνα. Αξίζει να περπατήσετε ανάμεσα στις ξερολιθιές, τις μηλιές και στους γιγάντιους πρίνους, αλλά και να ανακαλύψετε τα τριγύρω βουνά. Επίσης, το οροπέδιο αποτελεί σημαντικότατο πεδίο έρευνας από τους παλαιοντολόγους, καθώς από τον 19ο αιώνα έχουν βρεθεί απολιθώματα από νάνους ιπποπόταμους και ελέφαντες, που χρονολογούνται γύρω στα 540.000 χρόνια πριν. Το γεγονός αυτό ενισχύει και την πεποίθηση ότι το Καθαρό κάποτε ήταν λίμνη, όπου κατέφευγαν τα ζώα αυτά.
