Πανίδα

Το κιρκινέζι (επιστ. Falco naumanni) αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά είδη γερακιού στην Κρήτη, που απειλείται όμως με εξαφάνιση. Οι ντόπιοι το λένε και ανεμογάμη επειδή έχει την ικανότητα να αιωρείται σε σταθερό σημείο στον αέρα, ενάντια στην φορά του ανέμου, και έτσι φαίνεται ότι κάνει έρωτα στον άνεμο!

Τα τρωκτικά είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικογένεια θηλαστικών της Κρήτης, μετά τις νυχτερίδες της. Εκτός από τους σκαντζόχοιρους, τον μυωξό και τον ακανθοποντικό, που περιγράφονται σε ξεχωριστά άρθρα, η Κρήτη φιλοξενεί τον δασοποντικό, τον βραχοποντικό, τον σπιτικό ποντικό, τον δεκατιστή και τον μαύρο αρουραίο.

Η Κρήτη έχει απομονωμένα δάση, πολλές εγκαταλελειμένες αγροικίες και περισσότερα από 2000 σπήλαια, που μαζί με τα μικρά σπήλαια, ξεπερνούν τις 5000. Έτσι, ανέκαθεν αποτελούσε ιδανικό μέρος για τα πτερωτά θηλαστικά της, τις νυχτερίδες. Στην Κρήτη έχουν εντοπιστεί ήδη πολλά είδη νυχτερίδων

Το αγιόφιδο (επιστ. Telescopus fallax) ή ξυλόδρωπις είναι το μοναδικό φίδι στην Κρήτη που έχει δηλητήριο. Ωστόσο, είναι πολύ ασθενές για τον άνθρωπο και εκκρίνεται στο πίσω μέρος του στόματος του, καθιστώντας το ουσιαστικά ακίνδυνο. Το φίδι τρέφεται με σαύρες και το δηλητήριο του χρησιμοποιείται για να τις χαλαρώνει.

Ο μυωξός (Glis glis argenteus) ή ποντικοσκίουρος αποτελεί υποείδος του κοινού είδους μυωξού, το οποίο απαντάται σε όλη την Ευρώπη και την δυτική Ασία. Η Κρήτη αποτελεί το νοτιότερο σημείο που τον συναντάμε. Στην Κρήτη, ο κυριότερος πληθυσμός περιορίζεται στο φαράγγι της Σαμαριάς, ενώ έχουν αναφερθεί μυωξοί και στον Ψηλορείτη.

Ο γυπαετός (επιστ. Gypaetus barbatus) αποτελεί το σπανιότερο είδος γύπα από τα τέσσερα που υπάρχουν στην Ευρώπη, του οποίου ο πληθυσμός έχει μειωθεί δραματικά στην Ελλάδα και κινδυνεύει άμεσα με εξαφάνιση. Παλαιότερα το είδος ήταν διαδεδομένο σε όλη την Ελλάδα, αλλά σήμερα έχει περιοριστεί αποκλειστικά στην Κρήτη.

Ο δεντροβάτραχος (επιστ. Hyla arborea) αποτελεί το μοναδικό είδος δεντροβάτραχου στην Ευρώπη, το οποίο απαντάται και στις περισσότερες υγρές περιοχές της Κρήτης. Μάλιστα, οι πληθυσμοί των δενδροβάτραχων της Κρήτης αποτελούν ξεχωριστά ενδημικά υποείδη (Hyla arborea veluchiensis και Hyla arborea cretensis).

Το κοινό δελφίνι (επιστ. Delphinus delphis) κάποτε αποτελούσε το πιο κοινό είδος δελφινιού στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς πλέον απειλείται με εξαφάνιση. Μάλιστα το όνομα του δόθηκε από τον Αριστοτέλη, καθώς στην αρχαιότητα αφθονούσε. Ζει κυρίως στο Ιόνιο πέλαγος και συναντάται σπάνια στην Κρήτη.