Χλωρίδα

Ένα από τα πλέον εντυπωσιακά ανοιξιάτικα φυτά της Κρήτης είναι η Αριστολόχεια (Aristolochia cretica). Πρόκειται για πολύετές φυτό με πλάγια εξάπλωση που έρπει στο έδαφος και έχει αρκετά άνθη τα οποία είναι πραγματικά εντυπωσιακά και έχουν ένα σχήμα που θυμίζει σαξόφωνο ή μπότα. Το φυτό αυτό που το συναντάμε συνήθως σε ξερά πετρώδη εδάφη της Κρήτης και της Καρπάθου.

Ένα από τα κοινά ενδημικά του νησιού είναι και ο περίφημος Κρητικός Έβενος (Ebenus Cretica) που παρά το ότι λέγεται έβενος δεν είναι κάποιο δέντρο αλλά πολυετής θάμνος. Φυτρώνει σε πραγματικά αξιοσημείωτους πληθυσμούς σε σχετικά χαμηλά υψόμετρα κυρίως στους νομούς Λασιθίου και Ηρακλείου και πολύ λιγότερο στο Ρέθυμνο και στα Χανιά.

Η Κρητική Καμπανούλα (Campanula Cretica) αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα αγριολούλουδα της Κρήτης και ταυτόχρονα είναι ένα και από τα πιο σπάνια και απειλούμενα με εξαφάνιση ενδημικά φυτά που υπάρχουν στο νησί. Ανήκει όπως και όλες οι καμπανούλες στην οικογένεια των Κωδωνιοειδών. Παρά γεγονός ότι σε ολόκληρη την Ελλάδα φύονται 70 ήδη καμπανούλας, η συγκεκριμένη απαντάται μονάχα σε μια μικρή μονάχα γεωγραφική περιοχή των Λευκών Ορέων με επίκεντρο το φαράγγι της Σαμαριάς και πουθενά αλλού στον κόσμο.

Ένας από τους πιο όμορφους αειθαλείς θάμνους που μπορεί κάποιος να δει στην Κρήτη αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας είναι τα ήμερα κούμαρα ή απλώς κούμαρα (Arbutus Unedo) όπως τα λένε οι περισσότεροι. Τα κούμαρα τα συναντάμε σε όλους τους νομούς της Κρήτης και δεν φύονται αποκλειστικά στο δυτικό και μόνο τμήμα του νησιού όπως πιστεύουν πολλοί. Απλά στο δυτικότερο τμήμα του νησιού συναντώνται και αρκετά συχνά αλλά και σε μεγάλη έκταση αφού ορισμένες φορές στα ορεινά των επαρχιών του Σελίνου και της Κισσάμου καλύπτουν ολόκληρες πλαγιές σχηματίζοντας αδιαπέραστα πολλές φορές δάση.

Μία από τις πιο έντονες μυρωδιές από λουλούδια που υπάρχει στα Κρητικά άνθη εκείνη από τα περίφημα μανουσάκια. Τα μανουσάκια παλιότερα κατά τους χειμερινούς μήνες κοσμούσαν τα ανθοδοχεία πολλών σπιτιών στα χωριά αλλά και στις πόλεις της Κρήτης αφού πολλοί τα συνέλεγαν και στη συνέχεια τα πουλούσαν σε μάτσα στις πόλεις. Στην Κρήτη έχουμε 2-3 από τα 6 συνολικά είδη νάρκισσου που φύονται στην Ελλάδα τα μανουσάκια ή μανούσα όπως αποκαλούνται σε κάποιες περιοχές.

Οι ανεμώνες (Anemone coronaria L) είναι από τα πιο όμορφα λουλούδια που κοσμούν την φύση της Κρήτης. Πρόκειται για ετήσια φυτά που μπορεί να φτάσουν σε ύψος μέχρι και τα 45 εκατοστά και κάνουν ένα μονάχα άνθος ανά άτομο. Το όνομά τους το οφείλουν στον άνεμο που όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες ασκούσε πάνω τους ερωτική επιρροή και τις έκανε να ανθίζουν. Οι Κρητικοί τις περισσότερες φορές τις αποκαλούν παπαρούνες ενώ στην πραγματικότητα παπαρούνες είναι μονάχα οι βρώσιμες κουτσουνάδες (Papaver rhoeas L).

Οι Μαχαιρίδες είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά λουλούδια που στολίζουν την όψιμη άνοιξη τους αγρούς της Κρήτης. Το επιστημονικό όνομά τους είναι Gladiolus italicus που σημαίνει Γλαδίολος ο Ιταλικός. Παρότι Ιταλικός πέρα από την Ιταλία βγαίνει σε αφθονία σε ολόκληρη την Νότια Ευρώπη και κυρίως στον χώρο της Μεσογείου. Το όνομα Μαχαιρίδα που του έχουν δώσει οι Κρητικοί οφείλεται στα μοβ και ροζ άνθη του που είναι μακρουλά και κοφτά σαν μαχαίρια.

Ο άρτηκας (ferula communis) έχει μια εξέχουσα θέση στην Ελληνική μυθολογία και σύμφωνα με αυτήν το φυτό αυτό χρησιμοποίησε ο Προμηθέας για να μεταφέρει στους θνητούς τη φωτιά που έκλεψε από τους θεούς. Ο λόγος είναι ότι το εσωτερικό του χοντρού κορμού του άρτηκα αποτελείται από ένα υλικό μαλακό και εύφλεκτο σα φελιζόλ που αν το ανάψουμε σιγοκαίει εσωτερικά και διαρκεί αρκετή ώρα αποτελώντας μια φυσική δάδα.