Χλωρίδα

Οι βρούβες είναι ένα από τα πιο γνωστά και κλασσικά χόρτα που γεμίζουν τα καλλιεργημένα κυρίως χωράφια στα χωριά της Κρήτης. Φυτρώνουν παντού και από τα παλιά χρόνια οι Κρητικοί τις τιμούσαν δεόντως. Τις μαζεύανε κορφολογώντας τα σταχάκια τους τα οποία συνήθως τα έτρωγαν βραστά με λεμόνι και ελαιόλαδο αλλά τα έβαζαν και μέσα σε πίτες τις περίφημες βρουβόπιτες.

Η Υψωμένη Ελιά του Βατολάκου έχει εμβολιαστεί πάνω σε υποκείμενο αγριελιάς, η οποία όμως δεν είναι στριφτωλιά αφού οι δέσμες των αγγείων της ακολουθούν την κανονική πορεία προς τα άνω χωρίς συστροφή. Λόγω του μεγέθους της έχει ανακηρυχθεί από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) ως μνημειακή

Ο πλάτανος σχηματίζει μια αρκετά ευρύχωρη κουφάλα στο εσωτερικό του κορμού του. Στην κουφάλα αυτή μέσα εδώ και ένα χρόνο ο ιδιοκτήτης της περιοχής Αντώνης Γερογιαννάκης σκέφτηκε να δημιουργήσει τον πρώτο ναό στην Κρήτη μέσα σε κορμό δέντρου. Έτσι μετέτρεψε την κουφάλα του δέντρου σε ναό της Παναγίας και της Αγίας Άννας, μητέρας της Παναγίας. Το δάπεδο πλακοστρώθηκε και τοποθετήθηκαν οι εικόνες ενώ φτιάχτηκε και μονοπάτι που φτάνει από το δρόμο μέχρι το δέντρο-εκκλησία.

Η ελιά αυτή έχει ανακηρυχθεί ως μνημειακή από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης λόγω μεγέθους, σχήματος και ανάγλυφου κορμού. Η ονομασία της τοποθεσίας που βρίσκεται είναι «Γρε Ελέ» που σημαίνει Γριά Ελιά και αναφέρεται σε αυτό το δέντρο.

Η βελανιδιά του Μανταλένη ή Μαναλενίου βρίσκεται κοντά στο χωριό Κορφές, αν ακολουθήσουμε το χωματόδρομο που ξεκινάει περίπου 50m βορειοανατολικά της κεντρικής πλατείας. Παρόλο που είναι πολύ εύκολο να το εντοπίσει κάποιος, δεν υπάρχει ούτε μια πινακίδα που να οδηγεί προς το δέντρο.

Ένας από τους πιο όμορφους αειθαλείς θάμνους που μπορεί κάποιος να δει στην Κρήτη αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας είναι τα ήμερα κούμαρα ή απλώς κούμαρα (Arbutus Unedo) όπως τα λένε οι περισσότεροι. Τα κούμαρα τα συναντάμε σε όλους τους νομούς της Κρήτης και δεν φύονται αποκλειστικά στο δυτικό και μόνο τμήμα του νησιού όπως πιστεύουν πολλοί. Απλά στο δυτικότερο τμήμα του νησιού συναντώνται και αρκετά συχνά αλλά και σε μεγάλη έκταση αφού ορισμένες φορές στα ορεινά των επαρχιών του Σελίνου και της Κισσάμου καλύπτουν ολόκληρες πλαγιές σχηματίζοντας αδιαπέραστα πολλές φορές δάση.

Κάτω από τον πλάτανο αυτό, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο της φύσης, εγκαταστάθηκαν οι 99 Άγιοι Πατέρες που ήρθαν από την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Τουρκία. Ο πλάτανος βρίσκεται μέσα στη μονή των 99 Πατέρων στους Αζωγυρές. Λένε ότι τα κλαδιά του δέντρου σχηματίζουν 99 σταυρούς.

Το Μνημειακό Άλσος Ελιάς βρίσκεται στην τοποθεσία Ροβύθη στο Μοναστηράκι Αμαρίου και αποτελεί περιουσία της Σχολής Ασωμάτων Αμαρίου. Το άλσος που έχει πολλά αρχαία ελαιόδεντρα είναι ανακηρυγμένο από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ).