Αρχιτεκτονική

Ανάμεσα στα χωριά Κοξαρέ και Ατσιπάδες συναντάμε την υπέροχη πετρόκτιστη καμαρωτή γέφυρα της Κοξαρέ, την Παλιά Καμάρα, που εξυπηρετούσε τους κατοίκους των δύο χωριών παλαιότερα. Κάτω από τη γέφυρα κυλάει ο ποταμός που περνάει από το Κουρταλιώτικο φαράγγι και καταλήγει στην παραλία της Πρέβελης.

Ο οικισμός με το χαριτωμένο όνομα Λουσέστρο ή αλλιώς Άγιος Ιωάννης όπως τον ξέρουν σήμερα πολλοί έχει όπως και ο ιδρυτής του όνομα που προέρχεται από τα Λατινικά. Πάνω από το χωριό προς τα βόρεια υψώνεται το βουνό Λούτσι που παίρνει το όνομά του από το λατινικό lux που σημαίνει φως.

Σε απόσταση αναπνοής από το ολοζώντανο χωριό Βαλής στη Μεσαρά Ηρακλείου βρίσκεται ο Ξερόκαμπος, ένα ερειπωμένο και ακατοίκητο πλέον χωριό παρατημένο στην αργή μα σίγουρη φθορά του χρόνου. Οι τελευταίοι κάτοικοι έφυγαν από τον Ξερόκαμπο λίγο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, περίοδος κατά την οποία ερημώθηκαν πολλά χωριά στην Κρήτη.

Λίγο μετά το χωριό Μουσούτα Ηρακλείου βρίσκεται το έρημο σήμερα χωριό Χαντρού ή Χανδρού. Πρόκειται για ακόμα ένα άγνωστο και πανέμορφο χωριό της Κρητικής ενδοχώρας που κάποτε έσφυζε από ζωή αλλά σήμερα τα σπίτια του στέκουν μισογκρεμισμένα ενώ έχει απομείνει μονάχα ένας κάτοικος.

Οι Δύο Πρίνοι είναι ένα από τα όμορφα ερειπωμένα χωριά της Κρήτης όπου νομίζεις ότι ο χρόνος έχει σταματήσει σε μία άλλη εποχή τόσο αλλιώτικη από τη σημερινή. Το όνομα του χωριού προέρχεται από το δέντρο Πρίνος που είναι γεμάτη η γύρω περιοχή. Βρίσκεται στην περιφέρεια του χωριού Λίμνες στο δήμο Αγίου Νικολάου Λασιθίου και για να πάμε ως εκεί ακολουθούμε από τις Λίμνες το δρόμο που πηγαίνει στον Καλό Λάκκο.

Αυτό που χαρακτηρίζει το χωριό Κισσός στην επαρχία του Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, όπως και όλα τα χωριά που βρίσκονται στη ρίζα του Όρους Κέντρος είναι οι πολλές πηγές νερού. Και πραγματικά μέσα στο χωριό αλλά και στην ευρύτερη περιφέρειά του υπάρχουν πολλά σημεία που πηγάζει νερό δίνοντας ζωή στην περιοχή. Στην κεντρική πλατεία του χωριού που σήμερα υποφέρει από την εγκατάλειψη και την αστυφιλία συναντάμε την όμορφη πλατεία του Γεροπλάτανου. Ο Γεροπλάτανος στην ουσία είναι δυο αιωνόβια πλατάνια το ένα κοντά στο άλλο που ειδικά το ένα είναι από τα μεγαλύτερα που υπάρχουν σε ολόκληρη την Κρήτη κι έχει πραγματικά επιβλητικό κορμό.

Στα Ανώγεια Ρεθύμνου λίγο μετά το οροπέδιο της Νίδας στη βόρεια πλευρά του Ψηλορείτη βρίσκεται η τοποθεσία Βαθύ Λακκί. Είναι πάνω στο δρόμο που οδηγεί στο ερειπωμένο χιονοδρομικό κέντρο του Ψηλορείτη. Το όνομά του σημαίνει βαθύς λάκκος επειδή δημιουργείται στην περιοχή ένα μικρό ίσιωμα με λίγο χώμα στο κατά τα άλλα άγονο περιβάλλον της περιοχής.

Βορειοδυτικά από το χωριό Δαμάνια στο δρόμο που πηγαίνει στο Αρκάδι Μονοφατσίου βρίσκεται το ύψωμα της Κεφάλας. Η Κεφάλα αποτελεί ένα αρκετά ψηλό γήλοφο από την κορφή του οποίου έχουμε μοναδική θέα στα Δαμάνια και στην πανέμορφη λίμνη τους, στον εύφορο κάμπο του χωριού αλλά και σε άλλα χωριά του Μονοφατσίου.