Χλωρίδα

Η ελιά του Αγίου Γεωργίου στην Καμάρα Δελιανών έχει ηλικία πάνω από 2000 χρόνια και δεν είναι η μοναδική περίπτωση μνημειακών δέντρων που έχει ο συγκεκριμένος οικισμός. Όχι πολύ μακριά από τον Άγιο Γεώργιο συναντάμε και δεύτερο σημείο με μνημειακές ελιές, πραγματικό θαύμα της φύσης ου και αυτές ούτε έχουν ακόμα ανακηρυχτεί μνημειακές αλλά ούτε και τυγχάνουν κάποιας ειδικής μεταχείρισης.

Σε ολόκληρη την Κρήτη συναντάμε πέντε διαφορετικά είδη κρόκου. Το πιο κοινό είδος από αυτά που είναι εύκολο να το συναντήσουμε είναι ο Crocus laevigatus, ο κρόκος ο λείος όπως λέγεται στα Ελληνικά. Λέγεται λείος επειδή οι χιτώνες του βολβού του είναι λείοι. Είναι ενδημικό είδος της Νότιας Ελλάδας των Κυκλάδων και της Κρήτης.

Η λευκή αλαδανιά (Cistus salvifolius) ή αγριοφασκομηλιά όπως την λένε κάποιοι είναι ένα από τα πιο όμορφα λευκά λουλούδια της Κρήτης. Συναντάται σε όλους τους νομούς του νησιού σε μεσαία υψόμετρα μέχρι τα 900 μέτρα σχεδόν πάντα σε όξινα φυλλιτικά εδάφη. 

Η Κρητική Καμπανούλα (Campanula Cretica) αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα αγριολούλουδα της Κρήτης και ταυτόχρονα είναι ένα και από τα πιο σπάνια και απειλούμενα με εξαφάνιση ενδημικά φυτά που υπάρχουν στο νησί. Ανήκει όπως και όλες οι καμπανούλες στην οικογένεια των Κωδωνιοειδών. Παρά γεγονός ότι σε ολόκληρη την Ελλάδα φύονται 70 ήδη καμπανούλας, η συγκεκριμένη απαντάται μονάχα σε μια μικρή μονάχα γεωγραφική περιοχή των Λευκών Ορέων με επίκεντρο το φαράγγι της Σαμαριάς και πουθενά αλλού στον κόσμο.

Η κόκκινη τουλίπα Γουλιμή (Tulipa goulimyi) είναι εξαιρετικά σπάνια στην Κρήτη, καθώς ο μόνος πληθυσμός της περιορίζεται σε μια μικρή περιοχή στη χερσόνησο της Γραμβούσας. Ο πληθυσμός της Κρήτης έχει συρρικνωθεί πάρα πολύ κυρίως λόγω των καλλιεργειών, αλλά και το κόψιμο από περαστικούς. Άλλοι πιο εύρωστοι πληθυσμοί απαντώνται στα Κύθηρα, στα Αντικύθηρα και στη νότια Πελοπόννησο.

Η Βραχώδης Τουλίπα (Tulipa saxatilis) είναι ένα σπάνιο είδος τουλίπας που φύεται στην Κρήτη, στην Κάρπαθο, στη Ρόδο και στην Νότια Τουρκία. Υπάρχει και το ενδημικό υποείδος της Κρήτης, η βραχώδης τουλίπα του Baker (Tulipa saxatilis, υποείδος bakeri), που διαχωρίστηκε σχετικά πρόσφατα καθώς είναι σχεδόν πανομοιότυπες.

Στην υψηλότερη κορυφή των Αστερουσίων, τον Κόφινα, είναι κτισμένος ο ναός του Τιμίου Σταυρού και η πρόσβαση γίνεται μέσω απόκρημνου μονοπατιού. Στην εορτή του, στις 14 Σεπτεμβρίου, δεκάδες πιστοί ανεβαίνουν για να λάβουν μέρος σε μια τελετουργία που έχει τις ρίζες της στα Μινωικά χρόνια, όταν η φύση και τα δέντρα αποτελούσαν αντικείμενο λατρείας.

Ένα από τα πλέον εντυπωσιακά ανοιξιάτικα φυτά της Κρήτης είναι η Αριστολόχεια (Aristolochia cretica). Πρόκειται για πολύετές φυτό με πλάγια εξάπλωση που έρπει στο έδαφος και έχει αρκετά άνθη τα οποία είναι πραγματικά εντυπωσιακά και έχουν ένα σχήμα που θυμίζει σαξόφωνο ή μπότα. Το φυτό αυτό που το συναντάμε συνήθως σε ξερά πετρώδη εδάφη της Κρήτης και της Καρπάθου.