Τάφκος Παλμέτη
Του «Παλμέτη ο Τάφκος» βρίσκεται στη δυτική πλευρά του οροπεδίου του Στρούμπουλα, σε υψόμετρο 498μ., στα βόρεια της κορυφής Ευγασσός. Η είσοδος του σπηλαίου είναι ελλειπτική με διαστάσεις 7 Χ 2μ. και το συνολικό του βάθος είναι στα 35μ. περίπου. Έχει διανοιχθεί σε ασβεστόλιθους και δολομίτες της σειράς της Τρίπολης και σχηματίζει δύο επίπεδα. Η πρώτη κατάβαση φτάνει στα 20μ. βάθος, όπου και σχηματίζεται μια μεγάλη αίθουσα διαστάσεων 20 Χ 9μ.. Το δάπεδό της είναι καλυμμένο από πέτρες, ξύλα και χώμα ενώ στο δυτικό της τμήμα βρίσκεται ένα σύμπλεγμα βράχων, πίσω από τους οποίους διανοίγεται το δεύτερο πηγάδι, με βάθος περίπου 15μ. και αρκετά στενότερη διατομή. Το δάπεδο του δεύτερου πηγαδιού είναι καλυμμένο με μεγάλη ποσότητα αργίλου και κάποιες περιόδους συγκεντρώνει και νερό.
Ο Τάφκος του Παλμέτη είναι ιδιαίτερα γνωστός στους κατοίκους της περιοχής και έχει συνδεθεί με πλήθος θρύλων. Ο πιο διαδεδομένος είναι αυτός που συνδέει τον τάφκο με τον Καπετάν Παλμέτη, ιδιαίτερα δραστήριο χαΐνη που ζούσε στην περιοχή και «εξαφάνιζε» τους Τούρκους που περνούσαν το μονοπάτι που ένωνε την εποχή της Τουρκοκρατίας το Ηράκλειο με τα ορεινά χωριά Αστυράκι, Γωνιές, Αηδονοχώρι και άλλα. Το μονοπάτι αυτό περνούσε δίπλα σχεδόν από τον Τάφκο και ο γεροδεμένος Παλμέτης, αφού έστηνε ενέδρα, σκότωνε και έριχνε στον Τάφκο όποιον κατακτητή τολμούσε να περάσει.
Ο μύθος θέλει τον Παλμέτη να ρίχνεται στον Τάφκο από τους Τούρκους που εντόπισαν το κρησφύγετο του και τον υποχρέωσαν να πηδήξει στο βάραθρο. Ο Παλμέτης όμως, με τη σβελτάδα που είχε πέρασε το άνοιγμα αλλά κρεμάστηκε σε μια τραμυθιά. Τότε ένας Τούρκος με το σπαθί του χτύπησε την τραμυθιά, έκοψε το κλαδί και ο Παλμέτης σκοτώθηκε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που κι αυτός φόνευε τους εχθρούς.
