Παραλία Αγριόμαντρα
Η Αγριόμαντρα βρίσκεται 24χλμ ανατολικά του Αγίου Νικολάου και 3χλμ δυτικά του Καβουσίου Ιεράπετρας. Είναι μια απόμερη παραλία στην έξοδο του σύντομου φαραγγιού της Αγρίομαντρας, η διάσχιση του οποίου αποτελεί και το μόνο τρόπο πρόσβασης. Για να προσεγγίσετε την είσοδο του φαραγγιού με αυτοκίνητο, θα πρέπει να ακολουθήσετε αρχικά τον χωματόδρομο που φτάνει στο μικρό οροπέδιο Λάκος Αμπελίων από το Καβούσι, ακολουθώντας τις αντίστοιχες πινακίδες προς Αγριόμαντρα.
Από το σημείο στάθμευσης ξεκινάει σύντομο μονοπάτι, όχι ιδιαίτερα δύσκολο, που διασχίζει το φαράγγι και οδηγεί μετά από 15' στην παραλία της Αγριόμαντρας. Στα νότια του φαραγγιού διακρίνεται το παλιό καλντερίμι που κατηφόριζε ως την παραλία. Η Αγριόμαντρα χρησίμευε ως λιμάνι ήδη από την Ενετοκρατία, καθώς η γειτονική παραλία του Θόλους ήταν συχνά τρικυμιώδης. Μάλιστα ένα έμπειρο μάτι μπορεί να διακρίνει κτιριακά κατάλοιπα από τις λιμενικές εγκαταστάσεις τριγύρω. Μέχρι και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το απάνεμο αυτό λιμάνι χρησιμοποιούνταν για την μεταφορά πυρήνας, ζώων, χαρουπιού. ελαιολάδου και άλλων φορτίων. Τα φορτία μεταφέρονταν κυρίως στον Άγιο Νικόλαο από τους κατοίκους του Καβουσίου, καθώς δεν υπήρχε οδικό δίκτυο στην περιοχή. Εδώ υπήρχε μικρό τελωνείο και ένα πηγάδι για την άντληση νερού.
Πριν την παραλία συναντάμε δύο σπηλιές. Η πρώτη έχει διαμορφωθεί σε ναό αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο από ασκητή του φαραγγιού. Ο ναός σήμερα έχει υποστεί μεγάλη φθορά και αποτελεί καταφύγιο για κατσίκες. Διακρίνεται ο χώρος του ιερού και λαξευμένη κόγχη στο βορινό τοίχο. Η δεύτερη σπηλιά αποτέλεσε το κελί του ασκητή. Ο Γάλλος Paul Faure αναφέρει το ναό του Αγιου Ιωάννη στο έργο του «Εκκλησίες σε Σπήλαια της Κρήτης» (Eglises cretoises sous roche - 1979), όπου αναφέρει ίχνη δύο τοιχογραφιών που όμως σήμερα δεν διακρίνονται.
Λίγα μέτρα παρακάτω συναντάτε όμορφη παραλία με βότσαλο και καταπράσινα κρυστάλλινα νερά. Είναι καλά προστατευμένη από το βράχο Χαράκι στα βόρεια. Πάνω στην παραλία υπάρχουν μεγάλα αλμυρίκια, ιδανικά για σκιά, ενώ έχει διαμορφωθεί χώρος με ψησταριές και πάγκους. Τα τελευταία χρόνια προσεγγίζουν την παραλία καϊκάκια από το Καβούσι ή την Παχειά Άμμο, με αποτέλεσμα να έχει αρκετό κόσμο κάποιες μέρες.
Το όνομα Αγριόμαντρα συνδέεται με μια κρητική έννοια της λέξης «μάντρα», που αναφέρεται σε ανοιχτές περιοχές όπου τα ζώα μαζεύονται για να φορτωθούν σε πλοία. Στη παραλία, όπου τα τοιχώματα του φαραγγιού εμποδίζουν τη διαφυγή, τα ζώα μαζεύονταν εύκολα. Δεν αποκλείεται να ακούσετε και το όνομα Αγιόμαντρα, λόγω της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη.
Οι παραλίες στο Σπαθί του Χωματά και στις Συκιές
Αν έρθετε ως την Αγριομάντρα, σίγουρα αξίζει να περπατήσετε βόρεια, κατά μήκος της ακτογραμμής προς το Θόλος. Αφού περάσετε μετά από 400μ δίπλα από την ερημική παραλία στην τοποθεσία Συκιές, θα εντυπωσιαστείτε από το απόκοσμο τοπίο που δημιουργούν κατακόρυφοι βράχοι. Οι γκρεμοί αυτοί φτάνουν στο μέγιστο ύψος τους (219μ), στη γωνία ενός επιβλητικού ακρωτηρίου που οι ντόπιοι ονομάζουν Σπαθί του Χωματά. Μάλιστα, στη βάση του Σπαθιού σχηματίζεται μια παραλία με καταγάλανα βαθιά νερά! Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται αποκλειστικά με βάρκα.
