Η επαρχία Μιραμπέλου φιλοξένησε μονύδρια με τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Κρήτης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Άνω Μιραμπέλο, δηλαδή η ορεινή περιοχή βόρεια της Νεάπολης, αναπτύχθηκαν πάνω από 20 μικρές μονές. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Κρήτης όπου αναπτύχθηκε ασκητισμός σε σπήλαια, εδώ συναντάμε κυρίως μικρές μονές όπου ζούσαν 2-3 μοναχοί. Μάλιστα πολλοί σημερινοί οικισμοί στο Άνω Μιραμπέλο αρχικά αναπτύχθηκαν γύρω από μοναστήρια. Σχεδόν όλες οι μονές σήμερα δεν λειτουργούν, αλλά οι ναοί τους διασώζονται.
Ναός Μιχαήλ Αρχαγγέλου στα Λακώνια 
Λίγο έξω από το χωριό Λακώνια κοντά στον Άγιο Νικόλαο συναντάμε το μικρό μονόχωρο καμαροσκέπαστο ναό που είναι αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Ο ναός στο εσωτερικό φέρει εξαιρετικές τοιχογραφίες της διετίας 1431 και 1432.
Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου βρίσκεται στον ερειπωμένο οικισμό Λάκκοι, στην περιφέρεια του χωριού Κρούστας. Ο ναός έχει κτιστεί στη θέση προϋπάρχοντος κτίσματος, ενώ κοντά υπάρχουν ίχνη κτιρίων από τον οικισμό των Λάκκων, δύο αλώνια και μια δεξαμενή νερού.
Ο μονόχωρος ναός του Αγίου Γεωργίου του Καβουσιώτη βρίσκεται νότια του οικισμού της Κριτσάς. Εξωτερικά φέρει αρκοσόλιο, δηλαδή αψιδωτό ταφικό μνημείο της Ενετοκρατίας. Εσωτερικά σώζεται αποσπασματικά τοιχογραφικός διάκοσμος που χρονολογείται στις αρχές του 14ου αιώνα.
Ο δίκλιτος ναός του Αφέντη Χριστού στην Κριτσά έδινε κατά την Ενετοκρατία το όνομα Χριστός στη γειτονιά αυτή, που τότε θεωρούνταν ξεχωριστός οικισμός, και αποτελούσε το νεκροταφείο του. Εδώ ήταν παπάς ο πατέρας της θρυλικής Κριτσωτοπούλας που πολέμησε εναντίον των Τούρκων ντυμμένη ως άνδρας στο πλευρό του Καπετάν Καζάνη και πιστεύεται ότι εδώ τάφηκε κι αυτή.
Ο μονόχωρος Ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου βρίσκεται στο νεκροταφείο της Κριτσάς. Το εσωτερικό του τοιχογραφήθηκε το 1359-1360 με δαπάνες του Ιωάννη Σκορδίλη και το λαϊκότροπο εικονογραφικό του πρόγραμμα διατηρείται αποσπασματικά. Ξεχωρίζουμε σκηνές από τον ευαγγελικό κύκλο, το βίο του Χριστού και δέκα σκηνές από το βίο του Ιωάννη του Προδρόμου.
Ο ναός του Αγίου Πνεύματος στην Κριτσά Μιραμπέλου βρίσκεται σε μικρή πλατεία στην οδό Παπαπόθου, μέσα σε γραφικά στενάκια, κι απέναντι από το ναό της Παναγίας Οδηγήτριας.
Ο Θεολόγος, πρώην μοναστήρι του Θεολόγου, είναι οικισμός που βρίσκεται ανάμεσα στη Κριτσά και τον Κρούστα. Η μονή ιδρύθηκε τη Β’ Βυζαντινή περίοδο και λειτούργησε μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.
Ο Κάτω Άη Γιώργης στο χωριό Κρούστας Μιραμπέλου χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και ονομάζεται έτσι για να ξεχωρίζεται από το νεώτερο ναό που βρίσκεται παραδίπλα. Είναι μονόχωρος και καμαροσκέπαστος, με εντυπωσιακά Ενετικές ανάγλυφες παραστάσεις στα ανοίγματά του. Εσωτερικά σώζονται λίγες τοιχογραφίες, ανάμεσα στις οποίες διακρίνουμε τους Ιεράρχες, τη Γέννηση του Ιησού, τη Βαϊοφόρο κα.
